Οι απειλές των καιρών

Μετά από μια αρκετά γεμάτη καλοκαιρινή περίοδο είπα κι εγώ να πάρω για λίγες μέρες μια ανάσα και να ξεφύγω από την καθημερινότητα. Έτσι όπως ίσως κατάλαβαν πολλοί από προηγούμενη ανάρτηση επέλεξα το νησί της Λευκάδας για αυτήν μου την ανάπαυλα. Ένα νησί που συνδυάζει τα πάντα! Εξαιρετική ομορφιά, πανέμορφες παραλίες, ησυχία για όσους την αναζητούν, διασκέδαση γι αυτούς που τους αρέσει η έντονη ζωή στις διακοπές, φιλόξενους κατοίκους και σχετικά χαμηλές τιμές σε σχέση με τα άλλα νησιά, κυρίως του Αιγαίου. Τη φιλοξενία των κατοίκων τη βλέπει κάποιος βέβαια κυρίως στα χωριά, εκεί που η τουριστική εκμετάλλευση δεν είναι τόσο έντονη και δεν αντιμετωπίζουν τους επισκέπτες σαν Ευρώ. Πάντως σε σχέση με άλλα μέρη, εδώ ο τουρίστας νοιώθει πως έχει μια προσωπικότητα, στις δοσοληψίες του με τον τοπικό επιχειρηματία. Απόλαυση είναι στα καφενεία και στα μπακάλικα των χωριών – περασμάτων προς τις παραλίες να ψωνίζεις και να ακούς τον μπακάλη να συζητά ή να «μαλώνει» πολλές φορές με τη γυναίκα του ή την κόρη του για το αν έγινε κάποια εργασία.

Εδώ λοιπόν, για λίγες μέρες θα προσπαθήσω να μην ασχοληθώ με ενημέρωση, ειδήσεις και γενικά ότι συμβαίνει στη χώρα πλην γεγονότων που έχουν ευρύ αντίκτυπο, όπως οικονομικά θέματα και πυρκαγιές, δύο θέματα στα οποία η χώρα μας κατέχει δυστυχώς άσχημο ρεκόρ. Στο θέμα των πυρκαγιών το ρεκόρ το διατηρεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια και είναι ένα γεγονός με το οποίο δυστυχώς έχω μεγαλώσει. Θυμάμαι από παιδί την πατρίδα μου, τη Ζάκυνθο να καίγεται και την αστυνομία να παίρνει πολίτες, μεταξύ των οποίων και τον πατέρα μου για να βοηθήσουν στην κατάσβεση. Το νησί μας ήταν το πρώτο που καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από φωτιά. Ακολούθησαν κι άλλα τουριστικά θέρετρα και η ευθύνη αποδόθηκε τότε σε συμφέροντα που ήθελαν να πλήξουν τον τουρισμό της χώρας μας. Τότε, δεν υπήρχε η παραμικρή υπόνοια πως όλα αυτά γίνονται για οικιστική εκμετάλλευση. Οι φωτιές ξεκινούσαν τις πιο πολλές φορές από τις παρυφές κάποιου οικισμού ή χωριού και άρπαζε και το δάσος που ήταν κοντά και καίγονταν κι αυτό. Ελάχιστα μέρη στο νησί έχουν μείνει με τα πεύκα, έτσι όπως ήταν πριν τις πυρκαγιές, μεταξύ των οποίων και η περιοχή της ιεράς μονής Υπεραγάθου Σινά, στα ορεινά του νησιού. Πρόκειται για ένα μοναστήρι με μακρά ιστορία και πολλούς μύθους, μεταξύ των οποίων και αυτός που αναφέρεται στο πηγάδι που βρίσκεται στην αυλή του και λέγεται πως το έχτισαν διάβολοι.

Τότε δεν υπήρχαν τα μέσα κατάσβεσης που έχουμε σήμερα. Αεροπλάνα, ελικόπτερα, οχήματα, συνεχείς περιπολίες σε πιθανές εστίες κ.λπ. Τώρα, παρά τα μέσα, οι σύγχρονες φωτιές κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους. Πέρσι κάηκε μεγάλο μέρος της Πάρνηθας. Αμέσως μετά πληροφορηθήκαμε την αίτηση για αποχαρακτηρισμό δασικής έκτασης 500 στρεμμάτων, για να επεκταθεί του καζίνο Mont Parnes. Φέτος είδαμε περιφράξεις και ανέγερση οικοδομών μέσα στις περιοχές που κάηκαν. Πέρυσι κάηκε και η δυτική Πελοπόννησος με περισσότερα από 70 θύματα και με πληγές που δεν πρόκειται να κλείσουν ποτέ. Λίγο αργότερα ανακοινώθηκε η κατασκευή της Ιόνιας οδού. Δεν είμαι καχύποπτος, ούτε υπονοώ κάτι, αλλά σκεφτείτε μετά από αυτή τη «φυσική» καταστροφή πόσο έπεσε η αξία της γης και πόσα λιγότερα θα χρειαστεί να καταβληθούν για απαλλοτριώσεις στις περιοχές απ’ όπου θα περάσει ο δρόμος. Και πώς γίνεται όλως τυχαίως, όλη αυτή η διαδρομή να έχει κατακαεί! Την πλήρωσαν βέβαια και μέρη τα οποία ευρίσκονταν μακριά από το επίκεντρο της φωτιάς, αλλά την εξέλιξη ενός τέτοιου φαινομένου δεν μπορεί να την προβλέψει κανείς. Και η παραμικρή καθυστέρηση στην επέμβαση της πυροσβεστικής είναι ικανή να προκαλέσει πολλαπλές καταστροφές.

Αυτή η μόδα της καύσης δασικών εκτάσεων για οικοπεδοποίηση κορυφώνεται πολύ στη σύγχρονη Ελλάδα, με αποτέλεσμα κάθε φορά που ακούμε πως θα φυσήξει δυνατός αέρας, περιμένουμε να σπάσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ εμπρησμών. Καίγονται κατά παραγγελία εκτάσεις που σχεδιάζεται στη συνέχεια να οικοδομηθούν. Και όλοι είναι μέσα σ’ αυτό που λέγεται οικιστική επέκταση. Όλοι, από τους τοπικούς άρχοντες μέχρι τους αρμόδιους υπουργούς, οι οποίοι δεν λαμβάνουν μέτρα για να περιορίσουν το φαινόμενο. Γιατί αν ήξερε ο εμπρηστής ότι η περιοχή που θέλει να κάψει θα κηρυχτεί αναδασωτέα και δεν υπάρχει περίπτωση να κτιστεί, θα το ξανασκεφτόταν να την κάψει. Επειδή όμως γνωρίζει ότι όλοι εμπλέκονται στο κόλπο και πως κανείς δεν θα του σταθεί εμπόδιο, προχωράει στο έργο του. Δείτε τι θα γίνει τα επόμενα χρόνια στην περιοχή του Μαρκόπουλου που πρόσφατα κάηκαν κάπου 200 στρέμματα, εκτός κτηματολογίου φυσικά. Εδώ θα είμαστε και θα τα δούμε. Και ας μην μου πει κανείς πως ήρθε η ώρα του να καεί κι αυτό, όπως πέρσι ο κρόνιος λόφος στην Ολυμπία, γιατί θα χαρακτηριστεί γραφικός.

Από την άλλη θα πει κάποιος, πώς είναι δυνατόν να επεκταθούν οι πόλεις και οι οικισμοί, εφ’ όσον δεν υπάρχουν διαθέσιμα οικόπεδα, αν δεν καταληφθούν δασικές εκτάσεις; Αναρωτιέμαι αν είναι καλύτερο να καούν αυτές οι εκτάσεις για να γίνουν οικόπεδα, η να κτιστούν με κάποια ρύθμιση και σχεδιασμό του κράτους. Έτσι και ο οικισμός θα επεκταθεί ποιο σωστά και θα σωθούν σαφώς κάποια δέντρα. Τρέμει το φυλλοκάρδι μου όταν ακούω για δυνατούς ανέμους στη Θεσσαλονίκη, για το μοναδικό πράσινο που έχει απομείνει στην πόλη, το δάσος του Σέιχ Σου, ή νερό του Σεΐχη. Η πόλη χρίζει επέκτασης και δυστυχώς η μοναδική διέξοδος είναι προς τα πάνω. Όλοι οι φορείς προσπαθούν με νύχια και με δόντια να αποτρέψουν το μοιραίο και μπράβο τους που μέχρι στιγμής τα έχουν καταφέρει και μακάρι να μείνει έτσι για πάντα. Ιδιαίτερη προσπάθεια πρέπει να δοθεί φυσικά στην απομάκρυνση των σκουπιδιών που αποτελούν πιθανές εστίες στο δάσος. Πολύ σωστά απαγορεύεται η κυκλοφορία τις βραδινές ώρες, κάτι που δυσαρεστεί βεβαίως τα ζευγαράκια που ανεβαίνουν εκεί για ρομάντζες, αλλά τι να κάνουμε, είναι κι αυτό αναγκαίο κακό.

Η πρώτη προσπάθεια το 1997 κατάφερε να κάψει περίπου το μισό δάσος, γύρω στα δώδεκα από τις τριάντα χιλιάδες στρέμματα που το αποτελούν. Η καθυστερημένη επέμβαση της πυροσβεστικής, η ολιγωρία των αρχών, η ανοργανωσιά και η ανταλλαγή ευθυνών από υπηρεσία σε υπηρεσία, έφεραν το αποτέλεσμα που θυμόμαστε οι πιο πολλοί με περιοχές να εκκενώνονται και κατοίκους να βρίσκονται σε απόγνωση. Οι πονηροί καιροφυλακτούν και μια μικρή τρύπα στη φύλαξη αυτού του μοναδικού πνεύμονα της Θεσσαλονίκης μπορεί να αποβεί μοιραία.

Αλλά ας αφήσουμε όλες αυτές τις σκέψεις και ας σκεφτούμε θετικά. Think positive λοιπόν, με την ελπίδα πως όλα θα πάνε κατ’ ευχήν.