Επιδοτούμενα προγράμματα

Η μούφα

Όσοι από μας παρακολουθούμε από κοντά τις οικονομικές εξελίξεις και τα κερδοσκοπικά παιχνίδια που παίζονται εναντίον ημών των καταναλωτών, πάντα με την ανοχή και πολλές φορές με την υπόθαλψη του κράτους, ή αν θέλετε του συστήματος, διαπιστώνουμε ότι αυξάνονται όλο και περισσότερο οι επιτηδευματίες οι οποίοι αδυνατούν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους. Μερικοί από τους λόγους που συντελούν σ’ αυτό είναι η γενικότερη αύξηση του κόστους υπηρεσιών και προϊόντων, κάτι που ο μέσος επιχειρηματίας δεν δύναται ασφαλώς να προβλέψει, καθώς και η προσπάθεια των μεγαλοκαρχαριών του κάθε χώρου να αυξήσουν όλο και περισσότερο το κομμάτι της πίττας που ήδη κατέχουν. Έτσι οι μικρότερες επιχειρήσεις οδηγούνται μαθηματικά σε κλείσιμο και οι μεγάλοι όμιλοι σημειώνουν κέρδη. Είδαμε σε προηγούμενη ανάρτηση πως από την αρχή του έτους, πάνω από 7.500 μικρομεσαίες επιχειρήσεις έκλεισαν. Είδαμε επίσης και το παράδοξο, περισσότερες από 10.000 νέες επιχειρήσεις να ξεκινούν δραστηριότητα. Οι επιχειρήσεις αυτές στην πλειοψηφία τους δημιουργούνται χρηματοδοτούμενες από προγράμματα της Ε.Ε. με συμμετοχή και της χώρας μας και δίνουν την ευκαιρία σε κάποιον που έχει μια καινοτόμο ιδέα και δεν μπορεί να την κάνει πραγματικότητα με δικά του μέσα, να την υλοποιήσει…

Εκείνο που δυστυχώς δεν γνωρίζουν αυτοί οι νέοι επιτηδευματίες είναι ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι καταδικασμένες όσον ούπω να αντιμετωπίσουν σοβαρές δυσκολίες. Κι αυτό γιατί όσο ρόδινα κι αν τα παρουσιάζουν οι εταιρείες συμβούλων στους υποψήφιους επενδυτές, για να τους βάλουν στο χορό, τόσο μπαστούνια τα βρίσκουν στην πορεία, όταν αρχίζουν να πληρώνουν από την τσέπη τους ποσά, για προκαταρκτικές ενέργειες πολύ πριν την υλοποίηση του έργου, όπως για τη σύνταξη της μελέτης, την υποβολή της αίτησης και πολλές φορές και για τη σύσταση εταιρείας. Τρανταχτό παράδειγμα οι αιτήσεις που έγιναν μετά την ανακοίνωση του νόμου 3468/2006 σχετικά με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας), σε συνδυασμό με τον αναπτυξιακό νόμο που έτρεχε μέχρι τέλος του 2007. Πολύς κόσμος θαμπώθηκε στην ιδέα ότι θα παράγει ενέργεια τζάμπα και θα την πουλάει στον ΔΕΣΜΗΕ ακριβότερα από ότι θα την πληρώνει σαν καταναλωτής και το κυριότερο ότι σε ποσοστό έως και 60% το κόστος του έργου θα είναι επιδοτούμενο από το πρόγραμμα…

Το παραμύθι

Έτρεξε λοιπόν πολύς κόσμος να πληροφορηθεί πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό που θεωρητικά φάνταζε απλό. Και η απάντηση ήταν ακόμη πιο απλή: το πρώτο ανάμεσα στα βήματα που έπρεπε να κάνει ο υποψήφιος επενδυτής ήταν να συνεργαστεί με κάποιον αξιόπιστο επιχειρηματικό σύμβουλο, για τη σύνταξη, την υποβολή και την τακτοποίηση όλων των διαδικασιών μέχρι το πέρας του έργου. Αξιόπιστος φυσικά σημαίνει να έχει διασυνδέσεις με πρόσωπα και πράγματα των εμπλεκόμενων υπουργείων, (ανάπτυξης και οικονομικών στη συγκεκριμένη περίπτωση), ώστε να προωθηθούν οι αιτήσεις και να εγκριθούν χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Τα υπόλοιπα βήματα έχουν να κάνουν με τον τρόπο και το χώρο υλοποίησης του έργου και είναι λίγο πολύ κοινά, είτε τα κάνει κάποιος μόνος του, είτε μέσω γραφείου. Περιττό να πούμε φυσικά πως αν κάποιος επιχειρούσε από μόνος του να κάνει όλη τη διαδικασία πολύ δύσκολα θα τύγχανε έγκρισης, γιατί όπως λένε και οι «ειδικοί», τα πράγματα πρέπει να πάνε με τη σειρά, ώστε καθένας να πάρει το κομματάκι του!

Τι καλείται να πληρώσει προκαταβολικά ο υποψήφιος επενδυτής και τι όταν υλοποιηθεί το έργο, αυτό οι σύμβουλοι το αφήνουν για το τέλος της συζήτησης, αφού προηγουμένως μας έχουν μετατρέψει σε επιχειρηματίες και νεόπλουτους! Έχουμε και λέμε λοιπόν: το έργο χρηματοδοτείται κατά 50-60% από την ΕΕ και εθνικούς πόρους, 20% από ίδια κεφάλαια και το υπόλοιπο από τραπεζικό δανεισμό. Άρα λοιπόν θα πρέπει να έχουμε ήδη κάποιο ποσό στη διάθεσή μας. Η άμεση αμοιβή του γραφείου είναι από δύο έως τέσσερις χιλιάδες Ευρώ, ανάλογα με το ύψος της επένδυσης. Συνολικά το γραφείο θα πάρει περί το 8% του συνολικού ύψους της πριμοδότησης όταν υλοποιηθεί η επένδυση. Εξηγούν φυσικά πως τα χρήματα αυτά δεν είναι όλα δικά τους, αλλά κάποια προορίζονται για «λαδώματα» και γενικά για αντιμετώπιση τεχνικών δυσκολιών, ώστε να μην κολλήσει κάπου η πρόταση. Δεν διστάζουν δε, να αναφέρουν ότι μέρος των χρημάτων αυτών φτάνουν σε πολύ ψηλά ιστάμενα πρόσωπα υπουργείων και τραπεζών. Επίσης μας λένε πως δεν είναι ανάγκη να στενοχωριόμαστε γιατί το ποσοστό τους, (8%) μπορεί να καλυφθεί από υπερτιμολογήσεις εξοπλισμού και εργασιών.

Έτσι σκέφτεται ο καημένος ο επενδυτής, πως αν είναι να γίνει η επένδυση και να βγάλει χρήματα, ας φάνε και κάποιοι λίγα. Έτσι κι αλλιώς τι μπορεί να γίνει πια στη χώρα μας χωρίς τάισμα, δυστυχώς τίποτα! Μπαίνει λοιπόν στο λούκι ο άνθρωπος και κάνει έξοδα για να μαζέψει τα δικαιολογητικά που χρειάζονται, (τοπογραφικά, σχέδια, κ.λπ.) δίνει και κάποιο ποσό από την τσέπη του προκαταβολικά για τη σύνταξη της μελέτης από το γραφείο και φτάνει να έχει μια προ έγκρισης δαπάνη τουλάχιστον οκτώ χιλιάδες ευρώ. Αυτά τα χρήματα αν δεν εγκριθεί η μελέτη πάνε χαμένα. Γι’ αυτό και προτείνεται έντονα η ανάληψή της από ειδικούς, για να είναι εγγυημένη η έγκριση! Αλλά και με την έγκριση στα χέρια ο επενδυτής δεν μπορεί να κάνει τίποτε, γιατί ναι μεν έχει εξασφαλισμένη τη χρηματοδότηση, αλλά δεν είναι δεδομένο το πότε αυτή θα εκταμιευθεί. Και από την άλλη αν κάποιος δεν έχει τα χρήματα να ξεκινήσει το έργο μόνος του, αυτό δεν πρόκειται να γίνει ποτέ, γιατί η εκταμίευση γίνεται ανάλογα με την πρόοδο της επένδυσης. Άρα θεωρείται δεδομένο πως οι εργασίες θα ξεκινήσουν με ίδια κεφάλαια και κάποια στιγμή ανάλογα με την πρόοδο του έργου και τις ορέξεις του κράτους θα βγουν τα χρήματα.

Αυτό το πρόβλημα της χρήσης ιδίων κεφαλαίων πολλά γραφεία το ξεπερνούν, λέγοντας πως είναι συμβεβλημένα με συγκεκριμένα υποκαταστήματα τραπεζών, τα οποία χρηματοδοτούν το έργο από το μηδέν μέχρι να αρχίσει να ρέει η πριμοδότηση, δίνουν και μπλοκ επιταγών μάλιστα για να πληρώνει ο επενδυτής τις υποχρεώσεις του, πάντα με το αζημίωτο φυσικά και με την προϋπόθεση να πάρει από κει και το δάνειο. Έτσι είναι δεμένος χειροπόδαρα! Το χρονικό όριο πάντως για την υποβολή αιτήσεων για τα Φωτοβολταϊκά έληξε πριν από αρκετούς μήνες και πολλοί ήταν αυτοί που υπέβαλλαν και πλήρωσαν προκαταβολικά τα παραπάνω ποσά και τώρα περιμένουν. Ακόμη δεν γνωρίζουν πότε θα πάρουν το πράσινο φως να ξεκινήσουν, μιας και η συνθήκη του Κιότο την οποία έχει υπογράψει και η Ελλάδα, προβλέπει μεταξύ άλλων την παραγωγή του 20% των ενεργειακών αναγκών της χώρας μας από ΑΠΕ μέχρι το 2015. Άρα έχουμε ακόμη καιρό. Εν τω μεταξύ τα κόστη αυξάνονται και μια μελέτη του 2006 είναι αδύνατο να υλοποιηθεί με τον ίδιο προϋπολογισμό το 2011 ας πούμε!

Για να γίνει υλοποίηση του έργου θα πρέπει ο επενδυτής να προβεί σε σύσταση εταιρείας, στην οποία θα κόβονται τα παραστατικά αγορών και πωλήσεων. Η περίπτωση που ανέφερα παραπάνω είναι μόνο μία. Φανταστείτε πόσες ακόμη περιπτώσεις με διαφορετικά αντικείμενα τρέχουν! Να λοιπόν το κόλπο για να δημιουργηθούν μικρομεσαίες εταιρείες και να στήνεται μια εικονική ευημερία, η οποία στην περίπτωση των Φ/Β που ο πελάτης, η ΔΕΗ, και η πρώτη ύλη, ο ήλιος, είναι σίγουρα μπορεί να επιβιώσει. Στην περίπτωση όμως παραγωγικής ή μεταποιητικής διαδικασίας, τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Κι αν κάποιος καίγεται να ξεκινήσει το έργο του επειδή σκοπεύει να αναβαθμίσει υφιστάμενη κατάσταση και είναι σε φάση εκσυγχρονισμού, πράγμα που σημαίνει πως δεν μπορεί να κάνει πίσω, ούτε να τα παρατήσει, γιατί θα χάσει κι αυτά που μέχρι τώρα κατάφερε να φτιάξει, πού να περιμένει ο κακομοίρης, πότε θα ευαρεστηθεί ο υπουργός ή πότε θα περισσέψουν κεφάλαια στο κράτος να δοθούν για αυτά τα έργα! Έχει ήδη μπει στο λούκι και δεν μπορεί παρά ή να δανειστεί και να συνεχίσει ή να κλείσει. Κι αν δανειστεί θα δουλεύει για να ξεχρεώνει τόκους και υποχρεώσεις δανεισμού. Αν κλείσει χάνει τα πάντα. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.

Το ρεζουμέ

Μπορεί ποτέ μια τέτοια διαδικασία να θεωρηθεί πρόοδος; Πώς λοιπόν περηφανευόμαστε σαν κράτος πως στηρίζουμε την επιχειρηματικότητα και δη τους νέους ανθρώπους που έχουν όνειρα και συγκεκριμένα σχέδια, αλλά τους λείπουν τα εφόδια; Βάζοντάς τους από τώρα στη δίνη των δοσοληψιών κάτω από το τραπέζι; Δώσε κάτι για να γίνει η δουλειά σου στα σίγουρα, αυτό είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στη σημερινή Ελλάδα; Κι αν εγώ δεν θέλω να δώσω ας πούμε, πέρα από το ότι δεν θα γίνει ποτέ η δουλειά μου, μπορώ να παραπονεθώ κάπου και να ακούσει κάποιος το πρόβλημά μου χωρίς να γελάσει και να τιμωρηθεί ο υπεύθυνος; Το πιο πιθανό είναι να με περάσουν για τρελό. Έτσι κύριοι κυβερνώντες, τωρινοί και παλαιότεροι προσπαθείτε να ανασυγκροτήσετε τη χώρα; Ντροπή σας!

Δείτε και παραδειγματιστείτε από τον τρόπο που δίνονταν οι πριμοδοτήσεις στη Γερμανία του 1970! Τότε αν κάποιος ήθελε να φτιάξει μια επιχείρηση με συγκεκριμένο στόχο και σκοπό έβρισκε χρηματοδότη σχεδόν αμέσως και ίδρυε την εταιρεία του το πολύ μέσα σε μια βδομάδα! Ρωτήστε Έλληνες που πήγαν να δουλέψουν εκεί και έφτιαξαν τις δικές τους επιχειρήσεις, πώς τους αντιμετώπιζαν οι τράπεζες και οι τοπικοί φορείς, όταν πήγαιναν και ζητούσαν να τους στηρίξουν στο έργο που επρόκειτο να υλοποιήσουν. Δείτε πώς έτρεχαν οι διαδικασίες. Γιατί στην Ελλάδα του 2008 δεν υιοθετείτε την πετυχημένη γερμανική συνταγή του 1970, που ούτε Γ’ ΚΠΣ είχε ούτε και τα σημερινά μέσα, αλλά πέτυχε; Ούτε αυτό δεν μπορείτε να καταφέρετε να κάνετε με επιτυχία; Ούτε ένα έτοιμο πακέτο να εφαρμόσετε;

Τα παραπάνω είναι εμπειρίες γνωστών, τις οποίες βίωσα κι εγώ προσωπικά, καθ’ ότι το αντικείμενό μου είναι οι ΗΜΕ. Όσα περιγράφονται παραπάνω για τις διαδικασίες και τις υποσχέσεις είναι πέρα για πέρα αληθινά. Όσοι από σας έτυχε να κάνετε μέσω προγράμματος κάτι και έχει υλοποιηθεί, κατ’ αρχήν μπράβο σας που το τελειώσατε. σίγουρα έχετε τη δική σας εμπειρία και σας καλώ να διαψεύσετε ή να επιβεβαιώσετε με τα σχόλιά σας τα παραπάνω.