Χρωστάμε….χρωστάμε!

Κανείς δεν γνωρίζει πόσα χρωστάμε σαν κράτος, αφού κάθε τόσο δανειζόμαστε για να καλύψουμε τις υποχρεώσεις μας. Μια εταιρεία που δεν τα βγάζει πέρα καταφεύγει στο δανεισμό με σκοπό κάποια στιγμή από τα κέρδη να πληρώσει το δάνειο, τα κόστη και τελικά να φτάσει να έχει κέρδος. Αν δεν το πετύχει απολύει τους manager. Η Ελλάδα δεν το έχει καταφέρει ποτέ από τότε που συστάθηκε σαν ανεξάρτητο κράτος, αλλά εξακολουθεί να έχει τους ίδιους αποτυχημένους manager στο τιμόνι της. Χρωστάει συνέχεια και δανείζεται για να πληρώσει προηγούμενα χρέη. Φαίνεται ότι κανείς δεν τη διαχειρίστηκε σαν επιχείρηση. Όλοι, όσοι βρέθηκαν στο τιμόνι της χώρας, απέτυχαν παταγωδώς να τη βοηθήσουν να ανακάμψει. Ελάχιστοι ήταν οι πατριώτες και αυτοί πριν από πολλά χρόνια.

Μα είναι και οι κοινωνικές παροχές, υγεία, παιδεία, ασφάλιση, συντάξεις, όλα αυτά που πρέπει κάθε κράτος να παρέχει στους πολίτες του και φυσικά κοστίζουν. Μήπως οι πολίτες δεν προπληρώνουν για να έχουν αργότερα αυτές τις παροχές; Δεν πληρώνουμε για συντάξεις και κοινωνική ασφάλιση άμεσα από τις κρατήσεις των μισθών μας και στη συνέχεια φόρους για τα υπόλοιπα; Πού πάνε αυτά τα χρήματα;

Η κακοδιαχείριση όλων των κυβερνήσεων έφτασε τη χώρα στο σημείο να χρωστάει στο τέλος του 2007 πάνω από το 127% του ΑΕΠ. Και σε νούμερα γύρω στα 300 δις Ευρώ. Δηλαδή κάθε Έλληνας είναι χρεωμένος με το ευτελές ποσό των 30.000 Ευρώ, αν υποθέσουμε ότι ο πληθυσμός μας είναι στα 10.000.000 Δηλαδή, μια τετραμελής οικογένεια χρωστάει περί τα 120.000 Ευρώ, χρήματα τα οποία ποτέ δεν δανείστηκε!

Κι έρχεται μετά ο κος Γκαργκάνας να δώσει οδηγίες για αυτοσυγκράτηση στα νοικοκυριά σχετικά με τα δάνεια. Στους αρμόδιους να δώσει οδηγίες για να αποφεύγεται η κακοδιαχείριση και το πλιάτσικο. Το μόνο που κάνουν είναι να αυξάνουν τους φόρους, άμεσους και έμμεσους, να πουλούν δημόσιες εταιρείες και να δίνουν αυξήσεις πολύ κάτω του πληθωρισμού. Αυτό το ξέρει κι η γάτα μου. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να το κάνει κάποιος.

Και μέσα σ’ όλα αυτά έρχονται και νέες αυξήσεις μέχρι 0,5% στα επιτόκια. Οι τράπεζες φαίνεται δεν αρκούνται στην αύξηση κερδών που ξεπέρασε σε κάποιες ακόμη και το 50% και ζητάνε παραπάνω, γιατί επηρεάστηκαν από την κρίση! Βέβαια η αλήθεια είναι πως επωμίστηκαν ένα μέρος του κόστους του χρήματος το προηγούμενο καιρό με την εξέλιξη της κρίσης, τώρα όμως αποφάσισαν το κόστος αυτό να το μετακυλήσουν στους πελάτες τους.

Εμείς οι ανίσχυροι θα κληθούμε να πληρώσουμε το κόστος των παραπάνω. Και να μην ξεχάσουμε και τις αυξήσεις στα βασικά είδη πρώτης ανάγκης, για τις οποίες γκρίνιαζα σε παλαιότερή μου ανάρτηση, που προκάλεσε και σχόλια από το Υπουργείο Οικονομικών. Ας σχολιάσει τώρα ο κος Αλογοσκούφης. Να πούμε για τα καύσιμα, τα τρόφιμα, τα απορρυπαντικά, το ρεύμα, τι έχει μείνει που να ανέβηκε στα όρια του πληθωρισμού;

Οι εφημερίδες φωνάζουν για αυξήσεις στην Ελλάδα πάνω από το μέσο όρο της ΕΕ. Γιατί εδώ να γίνονται τέτοιες αυξήσεις και στην Ευρώπη μικρότερες; Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ένας στους τέσσερις Έλληνες ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Η παραοικονομία και η αισχροκέρδεια ανθούν και τα μεγάλα εισοδήματα παραμένουν αφορολόγητα!

Κι εμείς χρωστάμε της Μιχαλούς! που λέει κι ο λαός.

Ουσίες κι οινοπνεύματα

Το μεγάλο θέμα της χρήσης αναβολικών από αθλητές ήρθε πρόσφατα στην επικαιρότητα με την εύρεση θετικού δείγματος στην εθνική μας ομάδα άρσης βαρών. Πολλά τα βάρη και για τον προπονητή, τους γιατρούς, αλλά και τους ίδιους τους αθλητές που καταδέχτηκαν υπό την σκιά της δόξας να χρησιμοποιήσουν τέτοιες ουσίες.

Είναι γενικώς γνωστό ότι η χρήση αναβολικών δεσπόζει στον πρωταθλητισμό, αποτελεί όμως κοινό μυστικό. Από τη μια μεριά υπάρχουν οι φορείς ελέγχου και από την άλλη η κούρσα για την εύρεση μη ανιχνεύσιμων ουσιών. Υπάρχει μ’ άλλα λόγια ένας αγώνας δρόμου μεταξύ WADA, (World Anti - Doping Agency) και των εταιρειών αναβολικών για το ποιος θα προφτάσει ποιον. Επενδύονται τεράστια ποσά στον τομέα της εύρεσης νέων μη ανιχνεύσιμων ουσιών, οι οποίες όταν καταστούν ανιχνεύσιμες, επινοούνται νέες που δεν είναι.

Δεν μπορώ να δεχθώ το γεγονός ότι σε μια ομάδα ο προπονητής και ο γιατρός που την παρακολουθεί, να μη γνωρίζει τι ουσίες χρησιμοποιούν τα μέλη της, τη στιγμή που επεμβαίνουν και στην παραμικρή λεπτομέρεια της διατροφής, της διασκέδασης, καθώς και του τρόπου ζωής τους. Απλά είναι κοινό μυστικό και καθένας αποφεύγει να μιλήσει. Όλοι γνωρίζουν τι συμβαίνει. Θυμάμαι από τα μαθητικά μου χρόνια, όταν πλησίαζε σχολικός αγώνας, ο γυμναστής μας, μας έβαζε όρια μεταξύ άλλων μέχρι και πόσο να αυνανιζόμαστε!

Μου έλεγε φίλος, παλαιότερο μέλος της εθνικής μας ομάδας στο δέκαθλο, ότι οι προπονητές τους, τους χορηγούσαν την ουσία winstrol, (που για κάποιους δεν είναι πολύ επικίνδυνη) και ταυτόχρονα τους έδιναν και άλλες ουσίες που την καθιστούσαν μη ανιχνεύσιμη. Ποιος ξέρει και τι άλλο περιελάμβαναν τα διάφορα ροφήματα που τους χορηγούντο που τα παιδιά δεν εγνώριζαν.

Βέβαια, στην πρόσφατη περίπτωση της εθνικής άρσης βαρών, κανείς από τους αθλητές που δήλωσαν ότι δεν ήξεραν τι περιείχαν οι ουσίες που τους χορηγούσαν οι προπονητές τους δεν έκανε μήνυση κατά παντός υπευθύνου, όταν το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε. Προφανώς, γιατί ήταν ενήμεροι για τα πάντα.

Εκείνο που είναι σίγουρο, είναι πως παγκοσμίως είναι γνωστά αυτά τα φαινόμενα και όλοι μα όλοι ανεξαιρέτως χρησιμοποιούν αναβολικές ουσίες για να μπορέσουν να πετύχουν επιδόσεις ικανές να τους στείλουν σε κάποια μεγάλη διοργάνωση, όπως για παράδειγμα οι ολυμπιακοί αγώνες. Βέβαια και η ΔΟΕ έχει κατηγορηθεί ότι έχει αποκρύψει στο παρελθόν θετικά δείγματα προς αποφυγήν ντροπής. Παρ’ όλα αυτά διενεργεί για τα μάτια του κόσμου ελέγχους πριν και κατά τη διάρκεια των διαφόρων διοργανώσεων.

Σύμφωνα με τη Δ.Ο.Ε. θεωρείται doping η χρήση από τον αθλητή ή η χορήγηση σε αυτόν προς χρήση από άλλο άτομο, ουσιών που είναι ξένες προς τις μεταβολικές διεργασίες του ανθρωπίνου οργανισμού, με σκοπό την τεχνητή και παράνομη βελτίωση των επιδόσεων. Η χρήση αυξητικών ουσιών ήταν από καταβολής του θεσμού των αγώνων το ζητούμενο για κάθε αθλητή. Παλαιότερα οι μαραθωνοδρόμοι έπαιρναν μπράντι με στρυχνίνη. στη συνέχεια ανακαλύφθηκε η ευεργετική επίδραση της καφεΐνης, μετά οι αμφεταμίνες και τέλος τα στεροειδή. Οι υπολογισμοί για το ποσοστό των αθλητών που παίρνουν αναβολικά κυμαίνεται σε πολύ ψηλά ποσοστά, πάνω από 50%

Να υπενθυμίσουμε την περίπτωση του Καναδού Ben Johnson που του αφαιρέθηκε το παγκόσμιο ρεκόρ των 100 μέτρων στους ολυμπιακούς της Σεούλ το 1988 και των δικών μας Κεντέρη και Θάνου, που στην ολυμπιάδα της Αθήνας μας ντρόπιασαν, αφού με την επεισοδιακή αποφυγή του τεστ μας βεβαίωσαν αυτοί και ο προπονητής τους, ότι είχαν κάνει χρήση ουσιών.

Ο Χρήστος Ιακώβου, πρωταθλητής της άρσης βαρών το 1979, ήταν ο πρώτος που κατήγγειλε τη χρήση αναβολικών στην ομάδα του. Στην ολυμπιάδα του Los Angeles το 1984 πιάστηκαν για χρήση απαγορευμένων ουσιών η πρωταθλήτρια στο ακόντιο Άννα Βερούλη, και ο Γραμματικόπουλος της άρσης βαρών. Επίσης σε έλεγχο που είχε σαν αποτέλεσμα και τον αποκλεισμό τους, βρέθηκαν θετικοί οι Δεληφώτης του άλματος σε μήκος και ο Ζαρζαβατσίδης από την άρση βαρών. Στο ποδόσφαιρο, το δημοφιλέστερο άθλημα, έχουμε αρκετά κρούσματα χρήσης ουσιών, (Ισις, Βρύζας) και μάλιστα και ξαφνικούς θανάτους την ώρα του αγώνα. Στο πρωτάθλημα μπάσκετ του 1999, όπου καθιερώθηκε ο έλεγχος για χρήση παράνομων ουσιών, βρέθηκαν εννέα θετικά δείγματα!

Αξίζει να αναφέρουμε το σχόλιο του Αμερικανού δρομέα Johnny Grey , που κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στη Βαρκελώνη το 1992, για τη νομιμοποίηση των αναβολικών : «Θα παρακολουθούμε ένα δρομέα να σπάει τη μία μέρα το παγκόσμιο ρεκόρ και να πεθαίνει την επόμενη εβδομάδα. θα είναι σαν να επιτρέπουμε στους αθλητές ν ' αυτοκτονούν για την αγάπη τους για το χρήμα».

Δυσανεξίες

Οι πιο πολλοί από εμάς παρουσιάζουμε δυσανεξία σε πάρα πολλά συστατικά των τροφών. Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από κάποιου είδους τροφική δυσανεξία. Σύμφωνα με το ορισμό, τροφική δυσανεξία χαρακτηρίζεται η κάθε ανώμαλη αντίδραση του οργανισμού σε κάποιο χημικό ή τοξικό ερέθισμα, που προκαλείται με την κατανάλωση κάποιας τροφής ή συστατικού της και ειδικότερα στην αδυναμία απορρόφησης ή αφομοίωσης και μεταβολισμού της από τον οργανισμό. Η αντίδραση αυτή έχει σαν συνέπεια την ενεργοποίηση ορισμένων αμυντικών μηχανισμών, επειδή η τροφή αναγνωρίζεται ως βλαβερή και εχθρική για τον ίδιον τον οργανισμό.
Έτσι τα απλά φουσκώματα, πόνοι στο στομάχι, ρευματοπάθειες, αύξηση βάρους κ.ά. μπορεί να οφείλονται όχι σε παθολογικά αίτια, αλλά απλά σε κάποιες τροφές. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η χρήση χημικών στην παραγωγή και τυποποίηση των τροφίμων καθώς και οι τρόποι συντήρησης, αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης δυσανεξίας. Και επειδή τα συμπτώματα από μια τέτοια ενόχληση εμφανίζονται ώρες μετά την κατανάλωση των τροφών, δεν είμαστε βέβαιοι για το ποια τροφή προξένησε τη δυσανεξία που μας ταλαιπωρεί.
Για να αντιμετωπιστεί μια δυσανεξία εργάζεται πυρετωδώς το ανοσοποιητικό μας σύστημα, το οποίο παράγει αντισώματα για να πολεμήσει τον «εισβολέα» που αναγνωρίζει ως εχθρικό. Επειδή σ’ αυτή τη διαδικασία συμμετέχουν και άλλα όργανα, (θυρεοειδής, συκώτι, πάγκρεας κλπ), ο οργανισμός εμφανίζεται εξασθενεί και εμφανίζεται επιρρεπής σε άλλες ασθένειες, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος αρρώστιας.

Κάθε οργανισμός θεωρείται μοναδικός ως προς τις δυσανεξίες που παρουσιάζει. Ωστόσο έχουν γίνει προσπάθειες να ομαδοποιηθούν με βάση την ομάδα αίματος. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή κάθε ομάδα αίματος, παρουσιάζει άλλες διατροφικές συνήθειες και επειδή η εξέλιξη του ανθρώπου και των διατροφικών συνηθειών είναι σχεδόν παράλληλη με την εμφάνιση των ομάδων αίματος, μπορεί κάποιος να θεωρήσει ότι αυτή η θεωρία είναι βάσιμη.

Προσωπικά, έχω διαπιστώσει δυσανεξίες απλής μορφής σε τροφές, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα και κυρίως το γάλα και το γιαούρτι. Το γάλα με φούσκωνε υπερβολικά. Από μόνος μου σταμάτησα την κατανάλωσή του και το πρόβλημα λύθηκε. Το συζήτησα με διαιτολόγο και μου είπε ότι είμαι δυσανεκτικός στη λακτόζη, ένα ένζυμο που περιέχεται στο γάλα και τα προϊόντα του. Τελευταία κυκλοφορεί γάλα που έχει μικρότερη περιεκτικότητα σ’ αυτό το ένζυμο, το οποίο δεν εξαλείφει το πρόβλημα, απλά το μειώνει.

Το γιαούρτι που και καλά βοηθάει στην καλή λειτουργία του εντέρου, τρελαίνει τους ανθρώπους που είναι δυσανεκτικοί στη λακτόζη! Όσο και να διαφημίζουν οι εταιρείες παραγωγής γιαουρτιών ότι τα προϊόντα τους είναι αγνά και βοηθούν στη λειτουργία του οργανισμού, στην ουσία δεν προσφέρουν τίποτα παραπάνω στις ομάδες αυτές από να τις επιβαρύνουν.

Ένα άλλο τρόφιμο εξίσου ένοχο για δυσανεξίες είναι το ψωμί από σιτάρι. Η γλουτένη που περιέχεται σ’ αυτό και που είναι απαραίτητη για το «φούσκωμα» του ψωμιού κατά το ψήσιμο, φουσκώνει και το πεπτικό μας σύστημα, με αποτέλεσμα ο οργανισμός μας να κουράζεται άδικα. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα οι φούρνοι, αλλά και οι εταιρείες παραγωγής ψωμιού προσθέτουν γλουτένη στο αλεύρι για καλύτερα αποτελέσματα κατά το ψήσιμο.

Μια καλή λύση για να μάθουμε ποιες τροφές μας ενοχλούν και ποιες όχι είναι η εξέταση αίματος. Η ποιο ενδεδειγμένη είναι η λεγόμενη ELISA lgG, που αναλύει τα δεδομένα για 93 περίπου συνήθη τρόφιμα καθημερινής κατανάλωσης και μας δίνει τ’ αποτελέσματα. Είναι εξέταση που θα κάνουμε μια φορά μόνο στη ζωή μας και μπορεί να μας βοηθήσει αποτελεσματικά στο να βελτιώσουμε τον τρόπο ζωής μας.

Από Μάρτη καλοκαίρι…

Ο Απρίλης μπήκε σήμερα και οι πιο πολλοί από εμάς έχουμε ήδη ετοιμάσει τις τσάντες μας για τα γυμναστήρια. Σκοπός μας, ένας: το καλοκαίρι να είμαστε fit και να βγούμε στις παραλίες «φέτες». Επειδή και εγώ ασχολούμαι κατά κάποιο τρόπο με γυμναστική και βλέπω να έρχεται όλο και περισσότερος κόσμος να «λιώσει», θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή μας σε μερικά σημαντικά σημεία.

Εκείνο που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι είναι ότι δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη από αγύμναστοι εντελώς να γίνουμε αθλητικοί τύποι, κι αυτό γιατί το σώμα θέλει το χρόνο του, μέχρι να συνηθίσει στη νέα μορφή καταπόνησης. Σημαντικό ρόλο στο πόσο γρήγορα και άμεσα θα είναι τα αποτελέσματα παίζει και σε τι σωματότυπο ανήκουμε, αν έχουμε ασχοληθεί ποτέ στο παρελθόν με οποιασδήποτε μορφής άθλησης και φυσικά αν είμαστε εύσωμοι ή αδύνατοι.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με σωστό πρόγραμμα άσκησης και διατροφής συντελούν στο να έχουμε ποιο σύντομο αποτέλεσμα. Το σύντομο δεν είναι βέβαια από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά μέσα στο πρώτο τρίμηνο της συστηματικής μας προπόνησης. Και αυτό είναι διαπιστωμένο. Άρα λοιπόν όλοι όσοι σκοπεύουν να ξεκινήσουν προπονήσεις με στόχο το επερχόμενο καλοκαίρι να ξέρουν πως το μόνο που θα πετύχουν είναι μια μικρή βελτίωση της εμφάνισής τους και να βάλουν τις βάσεις για την επόμενη χρονιά.

Προσοχή χρειάζεται επίσης και στο «στρώσιμο» του υποψήφιου αθλητή. Δεν χρειάζεται να φορτώνουμε κιλά ζηλεύοντας ή βλέποντας τους άλλους ή προσπαθώντας να «φουσκώσουμε» το δυνατόν συντομότερο. Το μόνο που σίγουρα θα πετύχουμε θα είναι να τραυματιστούμε, να απογοητευτούμε και να τα παρατήσουμε. Θα πρέπει να έχουμε υπομονή, να ακούμε το γυμναστή και να εφαρμόζουμε αυτά που μας λέει και όχι τον φίλο μας ή τον όποιο καλοθελητή προσφερθεί να μας συμβουλέψει.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην περίπτωση που αποφασίσουμε να πάρουμε κάποια συμπληρώματα διατροφής. Όλα αυτά που έχουν έγκριση από τον ΕΟΦ ή από αντίστοιχη υπηρεσία ελέγχου της χώρας που παράγονται, είναι ασφαλή αν λαμβάνονται με μέτρο και βάσει της δοσολογίας που αναγράφουν. Επειδή πολλά ακούγονται για αυτά, εκείνο που θέλω εγώ να καταθέσω είναι ότι όλα είναι ασφαλή, αν λαμβάνονται σύμφωνα με τις οδηγίες του σκευάσματος. Βοηθάνε στην αντοχή και την καλή αποθεραπεία του οργανισμού μας μετά από μια σκληρή προπόνηση, όποιου είδους προπόνηση κι αν είναι αυτή. Είτε μιλάμε για τρέξιμο, είτε για ποδηλασία, είτε για κολύμπι, είτε για προπόνηση με βάρη, η απαίτηση του οργανισμού για καλής ποιότητας καύσιμα σε σύντομο χρόνο, (μιλάμε για κατανάλωση πάνω από 400 θερμίδες την ώρα), δεν καλύπτεται από ένα απλό γεύμα. Εδώ έρχεται το συμπλήρωμα. Αυτό λέει άλλωστε και η ίδια η λέξη.

Σημαντικό είναι επίσης να επισκεφτούμε κάποιο γιατρό κυρίως καρδιολόγο, να του πούμε ότι έχουμε σκοπό να μπούμε σε ρυθμό προπόνησης και να μας κάνει εξετάσεις για να διαπιστώσει πως είμαστε υγιείς και μπορεί η καρδιά μας να αντέξει την καταπόνηση. Κι αυτό γιατί σε πολλές περιπτώσεις δεν γνωρίζουμε ότι πάσχουμε από κάποιου είδους καρδιαγγειακό νόσημα και μπορεί να βρεθούμε προ εκπλήξεων! Μια εξέταση λοιπόν είναι απαραίτητη, όσο νέοι και όσο σίγουροι κι αν είμαστε για την υγεία μας.

Η πορεία που ακολουθείται συνήθως σε αρχάριους αθλητές, είναι ένα «στρώσιμο» και εξοικείωση με το χώρο και τα μηχανήματα του γυμναστηρίου για ένα μήνα περίπου με μια συχνότητα τριών – τεσσάρων επισκέψεων την εβδομάδα. Συνεχίζουμε με μια δίμηνη ελαφριάς καταπόνησης εξάσκηση, ώστε να συνηθίσουν οι μύες και οι τένοντες στη νέας μορφής άσκηση και να αποφευχθούν μελλοντικοί τραυματισμοί, και μετά μπαίνουμε σε τακτικό πρόγραμμα. Τα πρώτα αποτελέσματα, ανάλογα με το τι σώμα είχαμε όταν ξεκινήσαμε, θα φανούν στο τρίμηνο. Ουσιαστικά αποτελέσματα, όπως μυς και μείωση λίπους θα φανούν στο εξάμηνο ως αποτέλεσμα σωστής προπόνησης και κατάλληλης διατροφής. Και αυτή η βελτίωση θα μείνει, έστω κι αν σταματήσουμε να γυμναζόμαστε. Το σώμα θυμάται. Και μετά από χρόνια αν αρχίσουμε πάλι να προπονούμαστε τα αποτελέσματα θα είναι πολύ πιο γρήγορα.

Και το κυριότερο: αν έχουμε ελεύθερο χρόνο, γιατί να τον σκοτώσουμε σε μια καφετέρια αράζοντας και να μην πάμε να γυμναστούμε λιγάκι. Και πιο φτηνά μας βγαίνει και βοηθάει στην καλύτερη φυσική μας κατάσταση και εμφάνιση. Ας το δούμε και σαν επένδυση για το σώμα μας. Χτίζουμε τώρα για μελλοντική καλή εμφάνιση.

Bear – Bull market

Όταν παρουσιάζεται στο χρηματιστήριο μεγάλη πτώση στους δείκτες πάνω από 20% του πιο πρόσφατου μέγιστου μιλάμε για την «πτώση της αρκούδας», ή αγγλιστί για bear market! Εδώ και αρκετό καιρό βιώνουμε το φαινόμενο και ένας Θεός ξέρει που θα σταματήσει. Αν αποδεχτούμε αυτό το ποσοστό, τότε στο ελληνικό χρηματιστήριο μιλάμε για το ξύλο της αρκούδας στην πλειοψηφία των μετοχών. Μάλλον οι κινέζοι θα έπρεπε να ονομάσουν το 2008 σαν το έτος της αρκούδας! Στην Αθήνα, ο γενικός δείκτης χάνει μέχρι σήμερα γύρω στο 15% από τις αρχές του έτους και γύρω στο 20% από το μέγιστο του 2007.

Στον αντίποδα όταν έχουμε μεγάλη άνοδο, μιλάμε για Bull Market! Φαίνεται ότι στον παραλληλισμό της συμπεριφοράς της αγοράς και αυτής των ζώων οι χρηματιστηριακοί κύκλοι έχουν μεγάλη φαντασία. Τώρα θα μου πείτε γιατί δεν χρησιμοποίησαν το άλογο για την άνοδο. Ε, νομίζω πως είναι καλύτερα με τον ταύρο, γιατί είναι πιο καταστροφικός κι απρόβλεπτος! Το τελευταίο ίσως θα πρέπει να μας πονηρεύει κάθε φορά που παρουσιάζεται ένα τέτοιο φαινόμενο. Συνήθως, κάθε ταύρος ακολουθείται από μια θυμωμένη αρκούδα! Θυμίζω το ξύλο της αρκούδας που έπεσε στο ελληνικό χρηματιστήριο την περίοδο του 1999, μετά από έναν ταύρο μακράς διαρκείας.

Η συμμετοχή των ξένων θεσμικών στην Αθήνα ξεπέρασε το 55% της κεφαλαιοποίησης του χρηματιστηρίου, πράγμα που σημαίνει πως οι όποιες μεταβολές στον κόσμο θα έχουν κι εδώ τον αντίκτυπό τους, κυρίως τον αρνητικό! Κατά τη διάρκεια του 2007 είχαμε τρεις φάσεις αρκούδας, το Φεβρουάριο, τον Αύγουστο και το Νοέμβριο, που ακολουθήθηκαν από αντίστοιχους ταύρους. Έτσι λοιπόν αν κάποιος ήταν ψύχραιμος και προνοητικός θα μπορούσε να βγάλει αρκετά χρήματα. Μπορούμε δηλαδή να ακολουθήσουμε την τακτική των επενδυτών βραχυπρόθεσμου επενδυτικού ορίζοντα. Το θέμα είναι να εκτιμήσουμε πότε θα αρχίζουν να αγοράζουν και πότε πρόκειται να πουλήσουν. Κάτι ανάλογο με αυτό που κάνει και ο πλουσιότερος πλέον άνθρωπος στον κόσμο, ο Warren Buffet, ο ποιο πετυχημένος επενδυτής και επικεφαλής της Berkshire Hathaway Inc! Η περιουσία του μόνο μέσα στο 2007 αυξήθηκε κατά 10 δις δολάρια, σύμφωνα με το περιοδικό Forbes.

Πάντα υπάρχει ρίσκο και μπορεί πολύ εύκολα κάποιος να χάσει χρήματα, όπως βεβαίως και να κερδίσει! Αν παρακολουθούμε σωστά τη συμπεριφορά κάποιων συγκεκριμένων μετοχών, μπορούμε να εκτιμήσουμε σε ποιο σημείο βρίσκεται το limit down τους και πότε θα αρχίσουν να ανεβαίνουν. Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης το αν οι μετοχές αυτές είναι δημοσίου συμφέροντος ή ιδιωτικού και σε ποιο ποσοστό. Το δημόσιο κατά κανόνα στηρίζει τις μετοχές του, όταν το χρηματιστήριο πέφτει και τις «αφήνει» όταν ανεβαίνει.

Εκείνο που δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε ποτέ είναι οι κρίσεις που προέρχονται από αστάθμητους παράγοντες, όπως για παράδειγμα αυτή της αγοράς στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου, (subprime market). Τα δάνεια μειωμένης εξασφάλισης ήταν η μοναδική λύση για όσους αδυνατούσαν να αποκτήσουν σπίτι, είτε γιατί δεν είχαν τα ανάλογα εισοδήματα για να πάρουν δάνειο, είτε γιατί δεν μπορούσαν να συγκεντρώσουν τις απαραίτητες εγγυήσεις. Αυτό το πρόβλημα ήρθε να τους το λύσει το δάνειο μειωμένης εξασφάλισης που δεν ήταν τίποτε άλλο από τη δυνατότητα να πάρει κάποιος στεγαστικό δάνειο χωρίς τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Αν κάποιος δεν μπορούσε να πληρώνει τους τόκους, μπορούσε να τους κρατάει σταθερούς για τα δύο πρώτα χρόνια και στη συνέχεια συνυπολογιζόταν στο κεφάλαιο. Η άνοδος των επιτοκίων και ταυτόχρονα η πτώση των τιμών των κατοικιών, συνετέλεσαν στην κατάρρευση του συστήματος.

Γιατί η πτώση στην Αμερική επηρέασε και τον υπόλοιπο κόσμο; Αιτία είναι η τιτλοποίηση του δανείου. Κάθε δανειστής φροντίζει το συντομότερο δυνατό να μεταβιβάσει το δάνειο, το οποίο στη συνέχεια μαζί με πολλά άλλα μοιράζονται σε μερίδες και κατατάσσονται ανάλογα με το ύψος κινδύνου που παρουσιάζουν. Έτσι το δάνειο κατανέμεται σε πολλά χαρτοφυλάκια, (τιτλοποίηση) και φαινομενικά η επισφάλεια για τον αρχικό δανειστή μειώνεται, αλλά από την άλλη έχει αντίκτυπο στην ευρύτερη αγορά με την οποία πλέον συνδέεται. Έτσι μετά τη κατάρρευση στις ΗΠΑ το πρόβλημα μεταφέρθηκε σε όλο τον κόσμο και ήταν πιο έντονο στις μικρές αγορές όπως αυτή του χρηματιστηρίου Αθηνών. Οι τράπεζες στις ΗΠΑ αναζητώντας ρευστό να καλύψουν τις τρύπες που άνοιξε η κρίση, ρευστοποιούσαν μετοχές από επενδύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο με αποτέλεσμα να βουλιάξουν όλες οι αγορές.
Αυτή η κρίση εκτόξευσε στα ύψη την ανάμειξη των κρατικών επενδυτικών ταμείων, (sovereign funds) στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Με αυτόν τον τρόπο κεφάλαια που προέρχονται κυρίως από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες και που λόγω της υψηλής τιμής του πετρελαίου περισσεύουν, έρχονται να βουλώσουν την τρύπα! Με αυτόν τον τρόπο οι εξ ανατολών κρατικοί επενδυτές, που γνωρίζουν ότι αργά ή γρήγορα τα αποθέματα πετρελαίου τους τελειώνουν, φροντίζουν να τοποθετήσουν τον παροδικό τους πλούτο σε μακροχρόνιες επενδύσεις, για να εξασφαλίσουν το μέλλον του λαού τους και αποκτούν κοψοχρονιά σημαντικά ποσοστά σε εταιρείες στις ΗΠΑ. Δεν είναι σαν τους δικούς μας που αδιαφορούν για όλα και ξεπουλούν τα πάντα, από ιδεολογία μέχρι κεκτημένα εκατοντάδων ετών μεταξύ των οποίων και τα μεγάλα εθνικά θέματα, Κύπρος, ΦΥΡΟΜ κλπ.

Σύμφωνα με την τράπεζα της Γερμανίας μέσα στην επόμενη πενταετία το ποσό που εκτιμάται ότι θα επενδυθεί από sovereign funds θα ξεπεράσει τα 5 τρις δολάρια, από 3.2 που είναι σήμερα! Ήδη μέσα στους τρεις μήνες του 2008, έχει επενδυθεί ποσοστό πάνω από το 50% του συνόλου που επενδύθηκε μέσα στο 2007. Θα μπορούσα να γράψω πάρα πολλά για αυτού του είδους τα κεφάλαια, περιορίζομαι μόνο στο γεγονός να αναφέρω ενδεικτικά ότι οι μεγαλύτερος όγκος των επενδύσεων αφορά σε τραπεζικές τοποθετήσεις και το μεγαλύτερο fund είναι το sovereign authority του Abou d'abi, το οποίο σύμφωνα με εκτιμήσεις αγγίζει τα 900 δις δολάρια.

Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν τα funds άδραξαν την ευκαιρία και πήραν σημαντικά μερίδια από εταιρείες που το τελευταίο που περίμεναν να τους συμβεί ήταν να πέσουν σε «ανατολίτικα» χέρια και τέτοιες είναι οι Citigroup, Merrill Lynch κ.α. Μήπως και στην Ελλάδα δεν συμβαίνει κάτι παρόμοιο σε μικρότερη κλίμακα; Η γνωστή εταιρεία του κου Βγενόπουλου, η Marfin Investment Group, η αιγυπτιακή Weather Investments του Ναγκίμπ Σαουίρις τα ίδια πράγματα δεν κάνουν; Επενδύουν και βγάζουν χρήματα. Η Marfin, μόνο από τη μεταβίβαση στη Γερμανική Deutshe Telecom του ποσοστού που κατείχε στον ΟΤΕ, από το Σεπτέμβρη του 2007, μέχρι σήμερα έβγαλε περί τα 200 εκ Ευρώ.

Δεν υπάρχουν νομικοί περιορισμοί σε ότι αφορά την επενδυτική δραστηριότητα τέτοιων κεφαλαίων, ωστόσο υπάρχουν σκέψεις για την οριοθέτηση εκ μέρους των κυβερνήσεων των ανώτερων ποσοστών που μπορεί να κατέχουν τέτοια funds σε εταιρείες στρατηγικής σημασίας κάθε κράτους. Θυμίζω τι έγινε με την περίπτωση του ΟΤΕ και εδώ, κατά την οποία ο κύριος Αλογοσκούφης παρότρυνε τον κύριο Βγενόπουλο να μην αγοράσει πάνω από το 20% των μετοχών της εταιρείας που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο.

Και φυσικά όπου υπάρχει χρήμα, υπάρχει και διαφθορά, λαδώματα και όλα τα συναφή. Έτσι και στην περίπτωση αυτή το χρήμα πληρώνει ακριβά για να βρει Buffets, ώστε να κάνει ανενόχλητο τη δουλειά του.