ΙΜΙΑ, Κρίση ή Φιάσκο;

Εισαγωγή

Χρόνια πολλά και καλή χρονιά να έχουμε όλοι μας. Η αυγή του νέου έτους προμηνύει μια σειρά από οικονομικές και κοινωνικές ανακατατάξεις, με πλέον πρόσφατα γεγονότα αυτά της κινητοποίησης των αγροτών, και της υποβάθμισης της οικονομίας μας. Για το μεν πρώτο έγραφα πέρσι τέτοιον καιρό «το αγροτικό ζήτημα» και εμμέσως προέβλεπα τη συνέχιση των κινητοποιήσεων αυτήν την περίοδο, κατά την οποίαν οι αγροτικές δραστηριότητες είναι ελάχιστες, για το δε δεύτερο τα είπαμε κατά την περίοδο των τελευταίων εκλογών. Δεν πρόκειται να επεκταθώ περεταίρω σ’ αυτά, μιας και μας είναι λίγο πολύ γνωστά, αλλά στην παρούσα ανάρτηση θα προσπαθήσω να διαφωτίσω ένα θέμα που αμφιβάλλω αν αυτόν τον καιρό τύχει της δέουσας προβολής από τα μέσα και για το οποίο δεσμεύτηκα πριν λίγο καιρό: τα Ίμια. Επειδή πολλοί από σας με ρωτάτε, αν είμαι δημοσιογράφος και ποιες είναι οι πηγές μου σας ενημερώνω -όπως έχω κάνει άλλωστε επανειλημμένως- πως δημοσιογράφος δεν είμαι και πως οι πηγές μου είναι αυτές που θα μπορούσε να έχει ο καθένας μας, αρκεί να ασχοληθεί στοχευμένα και μεθοδικά με το όποιο θέμα. Στην παρούσα ανάρτηση πηγές μου ήταν κάποια συγγράμματα, δημοσιεύματα, συνεντεύξεις, εκπομπές, αλλά και κουβέντες, που αντάλλαξα προσωπικά με γνώστες της υπόθεσης, (πολιτικούς, στρατιωτικούς, διανοούμενους κ.λπ), τόσο από την Ελληνική, όσο και από τις άλλες δυο εμπλεκόμενες πλευρές, (Αμερικανική και Τουρκική), με αποτέλεσμα η χρονική διάρκεια αυτής της «έρευνας» να κρατήσει αρκετό διάστημα και να φτάσω στην τελική διαμόρφωση του κειμένου μόλις λίγο πριν την 14η επέτειο του συμβάντος. Έτσι κι αλλιώς το θέμα των Ιμίων από την αρχή μου δημιουργούσε κάποιες υποψίες, καθώς πολλές από τις επεξηγήσεις που δίνονταν από τους πρωταγωνιστές του ήταν ασυνεχείς. Έτσι κράτησα αρκετό υλικό το επανεξέτασα με προσοχή, το εμπλούτισα με το δικό μου ανήσυχο πνεύμα και σας το παρουσιάζω. Το θεώρησα χρέος μου, τόσο για τη νοημοσύνη των απανταχού Ελλήνων, όσο και για τα τρία παλληκάρια που θυσιάστηκαν εκείνο το βράδυ στο βωμό αυτής της διένεξης, τους αρχικελευστές Καραθανάση και Βλαχάκο και το σημαιοφόρο Γιαλοψό.

Ιστορικά στοιχεία

-Το Αιγαίο πέλαγος αποτελεί ως γνωστόν διακαή πόθο της Τουρκίας, καθώς οι διεκδικήσεις της ξεκινούν από πολύ παλιά. Το σημερινό καθεστώς που επικρατεί στο Αιγαίο καθιερώθηκε με τη συνθήκη της Λωζάνης το 1923, στην οποία ορίστηκαν τα σημερινά σύνορα Ελλάδας και Τουρκίας. Η Άγκυρα με το πρόσχημα της προστασίας, έγειρε αξιώσεις και προσπάθησε να προσβάλει το ισχύον καθεστώς αρκετές φορές στο παρελθόν, πάντα χωρίς επιτυχία, όπως το 1947 που απέτυχε στη συνδιάσκεψη ειρήνης των Παρισίων και το 1969, όταν παρακάμπτοντας το ΝΑΤΟ απευθύνθηκε απευθείας στον ΟΗΕ και έθεσε θέμα διχοτόμησης του Αιγαίου στο 25ο μεσημβρινό, (την πρόταση τότε ψήφισαν μόνον η Τουρκία και η Τυνησία). Επανήλθε το 1973 δημοσιεύοντας στην εφημερίδα της κυβερνήσεως χάρτη, ο οποίος καθόριζε τα όρια της Τουρκικής υφαλοκρηπίδας μέχρι τη μέση του Αιγαίου, (25ος μεσημβρινός), χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν του τα Ελληνικά νησιά ενώ η τότε Κυβέρνηση έδωσε άδεια στην κρατική εταιρεία πετρελαίου, ΤΡΑΟ για έρευνες σε περιοχές πλησίον των νησιών Λήμνο, Λέσβο, Σαμοθράκη κ.ά.

-Η Υφαλοκρηπίδα καθορίζεται με τη Συνθήκη της Γενεύης του 1958, καθώς και με τη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας της Jamaica, του Δεκεμβρίου του 1982 και ορίζουν πως κάθε νησί έχει τη δική του. Εξαίρεση αποτελούν οι ακατοίκητοι βράχοι, οι οποίοι όμως έχουν το δικαίωμα να έχουν αιγιαλίτιδα ζώνη.

-Η αιγιαλίτιδα ζώνη καθορίζεται στο άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του Montego Bay της Jamaica, (όπως παραπάνω) και δίνει το δικαίωμα σε κάθε κράτος να την εκτείνει μέχρι την απόσταση των 12 μιλίων από τις ακτές του, κάτι που η Τουρκία το έχει ήδη εφαρμόσει στη Μαύρη Θάλασσα και στις νότιες ακτές της. Στην περιοχή όμως του Αιγαίου περιορίστηκε στα 6 μίλια, προειδοποιώντας την Ελλάδα να περιοριστεί κι αυτή στα ίδια και να μην κάνει χρήση του δικαιώματος της επέκτασης στα 12 μίλια, διότι κάτι τέτοιο θα θεωρηθεί αιτία πολέμου, (casus beli). Κι όλα αυτά επειδή η Άγκυρα δεν υπέγραψε την παραπάνω Σύμβαση, οπότε θεωρεί πως δεν δεσμεύεται απ’ αυτήν, ενώ ισχυρίζεται πως τα νησιά μας δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, ότι αποτελούν δηλαδή φυσική προέκταση της χερσονήσου της Ανατολίας, οπότε και διεκδικούν συνεκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου των υπό αμφισβήτησιν περιοχών. Η Ελληνική πλευρά φυσικά δεν το δέχεται, κι έτσι διατηρείται μια πολιτική – νομική διαμάχη χωρίς τέλος. Εκείνο που θα πρέπει εδώ να καταστεί σαφές, είναι πως η επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ν.μ. ναι μεν καθιστά το Αιγαίο Ελληνική θάλασσα, σε ποσοστό πάνω από 70%, δεν παρουσιάζει όμως κανένα πρόβλημα στην ελεύθερη διέλευση εμπορικών πλοίων, καθώς κάτι τέτοιο διασφαλίζεται από επιμέρους συμφωνίες. Άρα το θέμα δεν έχει να κάνει με την επιφάνεια του υδάτινου στοιχείου, αλλά με αυτήν του πυθμένα, επειδή κάθε Κράτος έχει ταυτόχρονα και το δικαίωμα να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό πλούτο που βρίσκεται εντός των χωρικών του υδάτων.

-Το Σισμίκ. Αμφισβητώντας τις θέσεις της Αθήνας, το Μάρτη του 1987 το Τουρκικό ωκεανογραφικό πλοίο «Σισμίκ», (παρόμοιες έρευνες πραγματοποίησε και το «Χόρα» το 1975 & 1976), ξεκίνησε έρευνες για κοιτάσματα πετρελαίου έξω από την αιγιαλίτιδα ζώνη των Ελληνικών νησιών του Β. Αιγαίου, κάτι που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της χώρας μας, σε σημείο να προετοιμαστεί τότε για πόλεμο με την Τουρκία, (θυμηθείτε τη διαταγή για μερική επιστράτευση). Η λύση δόθηκε φαινομενικά, ύστερα από άμεση επικοινωνία των Πρωθυπουργών των δύο χωρών, (Ανδρέα Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ), στην ουσία δε, ύστερα από παρέμβαση της Αμερικανικής πλευράς, καθώς στο προσκήνιο υποστήριζαν πως είναι αδιανόητο δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ να συγκρουστούν. Η φαινομενική σύρραξη απεφεύχθη, το δε πρόβλημα παρέμεινε άλυτο. Δύο πάντως είναι τα στοιχεία που αποκομίσαμε από τη δοκιμασία του 1987: ότι το Αιγαίο είναι γεμάτο πετρέλαιο και ότι στις διενέξεις θα διαιτήτευαν οι ΗΠΑ.

Λόγοι που οδήγησαν στα Ίμια

Την ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου, επιβεβαιώνουν και έρευνες που βλέπουν κατά καιρούς το φώς της δημοσιότητας, οι οποίες μάλιστα εκτιμούν και την υπάρχουσα ποσότητα, (τα έγραφα κι εγώ πριν ενάμισι χρόνο περίπου). Βέβαια, με τις σύγχρονες μεθόδους δεν χρειάζεται πλέον η ύπαρξη ωκεανογραφικών πλοίων και ορατού εξοπλισμού, αλλά μόνον ένας δορυφόρος εξειδικευμένος γι’ αυτή τη δουλειά, ο οποίος δεν περιορίζεται από υφαλοκρηπίδες, αιγιαλίτιδες ζώνες και σύνορα κρατών, αλλά πραγματοποιεί την έρευνά του αθέατα και χωρίς να χρειαστεί να δώσει αναφορά σε κανέναν, παρά μόνον σε αυτόν που τον «έστειλε» στον ουρανό. Φανταστείτε τι ακτινοβολία τρώμε, όσοι βρισκόμαστε στο πεδίο ερευνών ενός τέτοιου δορυφόρου ικανού να χαρτογραφεί μέχρι τα έγκατα της γης! Ποιοι τώρα έχουν τη δυνατότητα να στείλουν δορυφόρους στο διάστημα; Μα, φυσικά Αμερικανοί και Ρώσοι. Και μιας και «ημείς ανήκομεν εις την δύσιν», ο επιφορτισμένος με το Ελληνικό έδαφος δορυφόρος θα δίνει αναφορά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Στη Wikipedia στο λύμα «γκρίζες ζώνες» αναφέρεται ξεκάθαρα πως υπάρχουν μεταξύ Ρόδου και Κω 14 περιοχές, με διαπιστωμένα κοιτάσματα πετρελαίου. Στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις που είχα με ανθρώπους που γνωρίζουν απ’ αυτά, μου αναφέρθηκε η ύπαρξη ενός τεράστιου κοιτάσματος στην περιοχή, μέρος του οποίου εισχωρεί και στο υπέδαφος της Τουρκίας. Αυτά ήταν ήδη γνωστά, περί τα τέλη του 1995. Άρα λοιπόν ο καβγάς γίνεται για το πάπλωμα, το οποίο δεν είναι άλλο από το πετρέλαιο του Αιγαίου. Πώς όμως οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να οικειοποιηθούν αυτά τα κοιτάσματα; Έπρεπε λοιπόν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις, ώστε να εδραιώσουν την παρουσία τους στο Αιγαίο και μια καλή ευκαιρία γι’ αυτό θα ήταν να φανούν ως σωτήρες σε μια λίγο πιο σοβαρή από τις συνηθισμένες διένεξη μεταξύ των δύο «αιώνιων εχθρών».

Λίγα λόγια για το συμβάν

Η αφορμή για τη δημιουργία της κρίσης δόθηκε από ένα τυχαίο(;) γεγονός, αυτό της προσάραξης του τουρκικού πλοίου Φιγκέν Ακάτ στα Ίμια ανήμερα των Χριστουγέννων του 1995. Στο σήμα κινδύνου που εξέπεμψε έσπευσε να βοηθήσει ελληνικό ρυμουλκό, αλλά ο Τούρκος πλοίαρχος αρνήθηκε τη βοήθεια, απάντησε πως βρίσκεται σε τουρκικά χωρικά ύδατα και ότι θα ζητούσε συνδρομή της Τουρκίας. Εμπλέκονται τότε τα αρμόδια Υπουργεία, (Εξωτερικών και Εμπορικής Ναυτιλίας) και τελικά το θέμα λήγει με την αποστολή ελληνικού ρυμουλκού. Η έκπληξη της Ελληνικής πλευράς βέβαια ήρθε λίγο πριν την Πρωτοχρονιά και μάλιστα ήταν μεγάλη, καθώς έλαβε την πρώτη ρηματική διακοίνωση της Τουρκίας, στην οποία υποστηρίζονταν πως τα νησιά Ίμια/Καρντάκ αποτελούν τουρκικό έδαφος, με αποτέλεσμα να αρχίσει μια διαβίβαση εγγράφων από τις δύο πλευρές, στα οποία υποστήριζαν τις θέσεις τους. Το θέμα παρέμεινε μακριά από τη δημοσιότητα, μέχρι τη στιγμή που ο δημοσιογράφος Αντώνης Φουρλής, ο οποίος τότε υπηρετούσε στο Ναυτικό, το απεκάλυψε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1. Η διαρροή χρεώθηκε στον Αντώνη Σαμαρά, (αρχηγό τότε της Πολιτικής Άνοιξης), καθώς φαίνεται ότι ως πρώην ΥΠ.ΕΞ. διατηρούσε ακόμη στενές σχέσεις με το Υπουργείο. Τι ρίσκαρε όμως και πήγε να τα τινάξει όλα στον αέρα ο Σαμαράς; Μήπως είχε ενημερωθεί ήδη για την ύπαρξη του κοιτάσματος και λόγω των υψηλών εθνικιστικών του φρονημάτων αντέδρασε, για να υπαναχωρήσει λίγο αργότερα και να κατεβάσει τους τόνους, μετά την επίσκεψη που δέχθηκε από συνεργάτη του αμερικανού πρέσβη; Αυτό μάλλον θα περιμένουμε αρκετά ακόμη για να το μάθουμε. Οι χώρες που ενεπλάκησαν στα Ίμια ήταν η Ελλάδα, η Τουρκία, οι ΗΠΑ και η Ιταλία. Λίγο πριν την κρίση, στη χώρα μας ο τότε Πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου ήταν κλινήρης, μη μπορώντας ουσιαστικά να ασκήσει τα καθήκοντά του και γύρω του ξέσπασαν έντονα σενάρια διαδοχής. Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ήταν ο Μιλτιάδης Έβερτ, ενώ στη Βουλή παρουσία είχε και το κόμμα Πολιτική Άνοιξη του Αντώνη Σαμαρά. Έχω την αίσθηση πως ο Έβερτ θεωρούσε δεδομένο πως θα βρισκόμασταν σε αδιέξοδο με τον Πρωθυπουργό σε αδυναμία να κυβερνήσει και λόγω της έντονης τουρκικής παρουσίας στο Αιγαίο εκείνο το διάστημα, θα οδηγούμασταν σε πρόωρες εκλογές, όπως άλλωστε έχει συμβεί και στο παρελθόν. Οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές. Στις 15 Ιανουαρίου 1996 παραιτήθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου και στη θέση του ορκίσθηκε εν μέσω εσωκομματικών εντάσεων και αντιπαραθέσεων με τους Αρσένη και Τσοχατζόπουλο, Πρωθυπουργός ο Κώστας Σημίτης, ο οποίος έδωσε το ΥΠ.ΕΞ. τον Πάγκαλο και διατήρησε στο Εθνικής Αμύνης τον Αρσένη. Σε μια πατριωτική έξαψη, την ημέρα της ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης, ο δήμαρχος Καλύμνου συνοδευόμενος από παράγοντες του νησιού, αλλά όπως λένε φήμες και από Έλληνα δημοσιογράφο, μετέβη στα Ίμια και ύψωσε την Ελληνική σημαία. Ως ηθικός αυτουργός για την ενέργεια αυτή θεωρήθηκε από το περιβάλλον Σημίτη ο Γεράσιμος Αρσένης. Το γεγονός προβλήθηκε στα μέσα, (αυτό επιβεβαιώνει και την παρουσία δημοσιογράφου), το είδαν και στην Τουρκία, με αποτέλεσμα να σπεύσουν από κει άλλοι «πατριώτες», δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας Χουριέτ, να πάνε στα Ίμια, να κατεβάσουν την Ελληνική σημαία και να υψώσουν την Τουρκική. Το γεγονός μεταδόθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι της εφημερίδας και παρουσιάστηκε ως πράξη εθνικής υπηρηφάνειας. Εδώ αρχίζει η πραγματική περιπέτεια για την Ελλάδα.

Σημειώστε μόνο πως η ένταση μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας όδευε προς εκτόνωση, μέχρι τη στιγμή που τη φούντωσαν δημοσιογράφοι. Έλληνας το ανέφερε σε κεντρικό δελτίο, Έλληνας πρόβαλε την έπαρση της Ελληνικής σημαίας στα Ίμια, Τούρκοι ύψωσαν και πρόβαλαν στο κανάλι της Χουριέτ το αντίστοιχο υλικό από τη δικιά τους ενέργεια, (ο ένας εξ αυτών μάλιστα έμαθα πως ζει στην Αθήνα με τις ευλογίες της Ελληνικής Κυβέρνησης)! Τι όφελος όμως μπορεί να είχαν, αν είχαν οι δημοσιογράφοι αυτοί που ενεπλάκησαν στο γεγονός; Οι ίδιοι μπορεί τίποτε, οι εργοδότες τους, καναλάρχες όμως; Θυμάμαι μόνον πως την περίοδο εκείνη στη χώρα μας γινόταν πολύς λόγος περί «βασικού μετόχου» και επικείμενης νομοθετικής διευθέτησής του. Μετά τα Ίμια δεν ξαναματακούστηκε, (όπως έλεγε η γιαγιά μου) κάτι σχετικό, ούτε εφαρμόστηκε έκτοτε από καμιά Κυβέρνηση κάποια νομοθετική ρύθμιση σχετικά με το θέμα. Σύμπτωση; Θυμίζω επίσης πως στην Τουρκία οι κυκλοφορίες των εφημερίδων είχαν πέσει κατακόρυφα, σε σημείο που μεγάλοι εκδοτικοί οργανισμοί να ζητούν οικονομική ενίσχυση από το Κράτος. Χρειαζόντουσαν λοιπόν κάτι δυνατό και το γεγονός αυτό αποτέλεσε βούτυρο στο ψωμί τους. Άρα τα οφέλη ήταν αμοιβαία.

Τακ-ΙΜΙΑ

Η Ιταλία που όπως είδαμε ανέλαβε την προεδρία της Ε.Ε. μπορούσε αν ήθελε να δώσει τέλος πολύ νωρίτερα στη διένεξη –αν και της ζητήθηκε- αν απλά παρουσίαζε ντοκουμέντα τα οποία αποδείκνυαν πως η ίδια μας παραχώρησε τα Ίμια ταυτόχρονα με τη μεταβίβαση των Δωδεκανήσων, ως αναπόσπαστο μέρος τους. Εντέχνως όμως το απέφυγε για αρκετό διάστημα επικαλούμενη την απουσία του αρμόδιου υπαλλήλου του Υπουργείου Εξωτερικών της και την αδυναμία να ψάξει κάποιος άλλος να βρει αντίγραφο της σχετικής σύμβασης. Αν παιζόντουσαν κυριαρχικά δικαιώματα της Ιταλίας, θα ευσταθούσε μια τέτοια επίκληση, ή θα έβρισκαν πάσει θυσία τον υπάλληλο και θα τον έφερναν πίσω να αναζητήσει το εν λόγω έγγραφο; Από την άλλη τον Καβαλιέρε, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, δεν θα τον χαλούσε καθόλου η εύνοια των ΗΠΑ, καθώς έτσι θα του ήταν ευκολότερο να αποδείξει στους Ιταλούς πολίτες πως εκτός από μεγάλος επιχειρηματίας είναι και καλός πολιτικός. Η Τανσού Τσιλέρ γνώριζε πολύ καλά πως η Ιταλία διέθετε αποδεικτικά στοιχεία που δείχνουν πως η Τουρκία στην προκειμένη περίπτωση έχει άδικο. Φαίνεται όμως πως την είχαν διαβεβαιώσει, πως θα αργήσει να τα προσκομίσει, γι’ αυτό και εξακολουθούσε να τραβάει στο σχοινί, απαντώντας μάλιστα στη δήλωση από το Βήμα της Βουλής, (στις 29 του μήνα) του Έλληνα Πρωθυπουργού, ο οποίος διέτεινε ότι «σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά», πως «την επόμενη μέρα η (ελληνική) σημαία θα έχει κατέβει από τα Ίμια». Ας μην ξεχνάμε πως στην Τουρκία η Τανσούτ Τσιλέρ κυβερνούσε εν μέσω σκανδάλων για διαφθορά και αντιπαραθέσεων με την στρατιωτική ηγεσία. Υπολόγιζε και επιζητούσε τη βοήθεια των ΗΠΑ, ώστε να μπορέσει να επιβληθεί και να γλυτώσει ενδεχόμενο διασυρμό. Στις ΗΠΑ δε ο Μπιλ Κλίντον ενδιαφερόταν να αποκομίσει η χώρα του, (στην ουσία οι εταιρείες που στήριζαν αυτόν και την κυβέρνησή του), τα μέγιστα οφέλη. Ποιος είναι όμως αυτός που συντόνιζε τους πρωταγωνιστές της κρίσης; Συγκεκριμένη απάντηση δυστυχώς δεν έδωσε ποτέ κανείς, αλλά μπορούμε εύκολα να υποθέσουμε από τις μετέπειτα εξελίξεις πως πρόκειται για τους αθέατους διαχειριστές της τύχης του πλανήτη, αυτούς που στην ουσία βρίσκονται πίσω από κυβερνήσεις, Βασιλείς και αρχηγούς Κρατών και κατευθύνουν με τα όργανα που δημιούργησαν για το σκοπό αυτό άπαντες, με κύριο στόχο τον παγκόσμιο οικονομικό και κοινωνικό έλεγχο. Κατά καιρούς ακούμε για λέσχες, στις οποίες ανήκουν πολιτικοί, επιχειρηματίες, επιστήμονες κ.λπ. όπως η Bilderberg, η τριμερής συμμαχία, η pax(=ειρήνη) americana κ.ά. (η τελευταία δεν πολυακούγεται, ίσως γιατί είναι ανώτερη από τις δύο πρώτες). Παρόμοια ιδεολογία αναπτύχθηκε πριν από τρεις αιώνες με κύριους εκφραστές μεταξύ άλλων τους Βολταίρο, Ζαν-Ζακ Ρουσώ, Καντ, Φουριέ, Ουγκώ, Τολστόι κ.ά. και που κατέληξε εν μέσω εντάσεων και ανατροπών στην ίδρυση στη Ρώμη το 1892 του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης, ως οργάνωση ιδιωτικού χαρακτήρα. Θυμηθείτε και το πρωτοσέλιδο μεγάλης τουρκικής εφημερίδας, η οποία κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Η PAX AMERICANA ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ»! Μήπως οι Τούρκοι δημοσιογράφοι μ’ αυτόν τον τρόπο μας έλεγαν για το ποιοι κρυβόντουσαν πίσω απ’ τα γεγονότα;

Αγρ-ΙΜΙΑ

Εκείνο βέβαια που ενδιαφέρει εμάς περισσότερο ως πολίτες αυτού του Κράτους είναι η στάση που τήρησαν οι Έλληνες πολιτικοί και στρατιωτικοί στο όλο θέμα. Εύλογα λοιπόν μας δημιουργούνται ερωτήματα όπως, αν οι κυβερνώντες μας αγνοούσαν αυτό που γνώριζαν και οι πέτρες, πως το Αιγαίο είναι γεμάτο πετρέλαιο και γιατί περιμένουμε, (μέχρι και σήμερα), να μας το αντλήσουν άλλοι και δεν συμμετέχουμε κι εμείς στο παιχνίδι, όπως έγινε με το μοναδικό κοίτασμα που εκμεταλλευτήκαμε στον Πρίνο της Θάσου; «Όταν στο βάλτο μαλώνουν τα βουβάλια την πληρώνουν τα βατράχια», λέει μια παλιά λαϊκή παροιμία. Το φίδι από την τρύπα έμελλε να το βγάλουν Έλληνες αξιωματικοί του πολεμικού ναυτικού, οι οποίοι ορκίστηκαν υπακοή στο σύνταγμα, υποταγή εις τους ανωτέρους τους και να εκτελούν προθύμως και άνευ αντιλογίας τις διαταγές τους. Η αμηχανία, ή αν θέλετε η προχειρότητα με την οποία αντιμετώπισε η Ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία το θέμα, έφερε τη χώρα στα πρόθυρα του πολέμου και έγινε αιτία να χαθούν τρεις αθώες ζωές. Το αν το ΚΥΣΕΑ έλαβε χώρα στη Βουλή και όχι στο Πεντάγωνο, για λόγους υποβάθμισης του γεγονότος και κατευνασμού των πνευμάτων, εμένα δε μου λέει τίποτα! Κρίνω απ’ αυτά που βλέπω και διαφαίνεται ξεκάθαρα πως φερθήκαμε ως πρωτάρηδες εκεί που θα έπρεπε να φανούμε έμπειροι και να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Μπορεί ο Σημίτης να ήταν φρέσκος στην Πρωθυπουργία, αλλά στην πολιτική ήταν μια ζωή. Έζησε από κοντά την κρίση του ‘87 με το Σισμίκ, αλλά και γνώριζε πολύ καλά τις διεθνείς συνθήκες, τις οποίες είχε υπογράψει η Ελλάδα και είχε αποκομίσει εμπειρίες από τις συνεχείς διενέξεις των δύο χωρών. Η διαταγή που δόθηκε από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας ήταν να κατέβει αμέσως η σημαία, που ύψωσαν οι Τούρκοι δημοσιογράφοι και να φυλαχθεί η ανατολική Ίμια. Για τη δυτική τίποτα! Στο μεταξύ κατέφθαναν στο σημείο της διένεξης το ένα μετά το άλλο Ελληνικά και Τουρκικά πολεμικά πλοία και έπαιρναν θέσεις μάχης. Η ένταση σιγά – σιγά κορυφωνόταν. Μου είναι αδύνατο να δεχθώ πως η στρατιωτική ηγεσία κώφευε στις φωνές των καταδρομέων μας, που ανέφεραν πως στη δυτική Ίμια υπάρχει τουρκική παρουσία και δεν έσπευσε άμεσα να το ελέγξει. Τι περίμεναν, να πέσει το σκοτάδι και να πάρουν οδηγίες; (Το γεγονός πως από το μεσημέρι της 30ης Ιανουαρίου είχαν αποβιβαστεί Τούρκοι κομάντος στη δυτική Ίμια και τους έβλεπαν οι Έλληνες, περιγράφεται σε συνέντευξη Έλληνα καταδρομέα στην πρόσφατη εκπομπή για τα Ίμια «Αθέατος κόσμος» του Κώστα Χαρδαβέλλα).

Το δεύτερο μεγάλο ερώτημα που εγείρεται λοιπόν είναι γιατί δεν αποβιβάστηκαν και στη Δυτική Ίμια Έλληνες κομάντος από την πρώτη στιγμή της έντασης, ερώτημα που προκάλεσε ακόμη και στον τότε Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Ινάλ Μπατού έκπληξη! Δεν αποτελούσε η δυτική Ίμια Ελληνικό έδαφος και δεν έχριζε φύλαξης; Γιατί λοιπόν δεν πήγε κι εκεί στρατός; Μήπως ήταν προσυνεννοημένο να μην πάει; Ο Τούρκος πρόεδρος Ντεμιρέλ ανέφερε στην Τσιλέρ πως, «αν καταλάβουμε εμείς τη δεύτερη Ίμια το πρόβλημα θα λυθεί». Πού το ήξερε; Και πώς ήξεραν οι επικεφαλείς του τουρκικού ναυτικού πως οι δυνάμεις τους, οι οποίες επρόκειτο να πάνε στη δυτική Ίμια δεν θα αναχαιτιζόντουσαν από τις δικές μας; (από το βιβλίο «ΙΜΙΑ» των Έλλις – Ιγνατίου). Σ’ αυτές τις ερωτήσεις δεν δόθηκαν ποτέ ικανοποιητικές απαντήσεις, πράγμα που μας κάνει να υποθέσουμε πως η απόφαση ήταν προειλημμένη και τη γνώριζαν και οι δύο πλευρές: ανατολική Ίμια Έλληνες, δυτική Τούρκοι.

Συντρ-ΙΜΙΑ

Με (εσκεμμένη;) καθυστέρηση η Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα με επικεφαλής τον Τόμας Νάιλς ενημέρωσε τις ΗΠΑ πως υπάρχει ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, (η πρώτη αναφορά έγινε σε σήμα της πρεσβείας προς τις ΗΠΑ στις 26 Ιανουαρίου, ένα μήνα αργότερα από την αρχή των γεγονότων!), πράγμα αδιανόητο για μια τέτοια υπηρεσία, που σαν αποστολή έχει την αναφορά ακόμη και της παραμικρής δραστηριότητας στους ανωτέρους της. Δεν θα μάθουμε ποτέ γιατί δεν αναφέρθηκαν εγκαίρως όλες οι κινήσεις πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Σίγουρα όμως η Πρεσβεία για να πράξει έτσι είχε ήδη τις εντολές της. Όταν με καθυστέρηση οι Έλληνες επιτελείς διαπίστωσαν τα ξημερώματα της 31ης Ιανουαρίου την ύπαρξη Τούρκων κομάντος πάνω στη δυτική Ίμια αποφάσισαν να στείλουν ελικόπτερο να επιβεβαιώσει αυτό που από το μεσημέρι της προηγούμενης φώναζαν όλοι. Οι καιρικές συνθήκες ήταν εξαιρετικά δύσκολες και η πτήση ιδιαίτερα επικίνδυνη. Στο ελικόπτερο επέβαιναν τρεις Έλληνες αξιωματικοί. Αποστολή τους: να διαπιστώσουν αν υπάρχουν Τούρκοι και πόσοι πάνω στη δυτική Ίμια Το ελικόπτερο έκανε δύο περάσματα πάνω από το νησί και κατά την επιστροφή του κατέπεσε στη θάλασσα, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους και οι τρεις επιβαίνοντες. Η ένταση έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της. Είναι η στιγμή που έπρεπε να παρθούν μοιραίες αποφάσεις: χτυπάμε ή όχι; Την απόφαση αυτή φαίνεται να την πήραν οι ΗΠΑ, μετά από σχετικό τηλεφώνημα προς τις δύο πλευρές με την εντολή «να κάτσουν στ’ αυγά τους» κι έτσι η ένταση αποκλιμακώθηκε. Οι στρατιωτικές δυνάμεις απομακρύνθηκαν υπό την επίβλεψη του 6ου αμερικανικού στόλου, όλα τέθηκαν σε κατάσταση status quo ante, (στην προ της έντασης κατάσταση) και η Ελλάδα προσωρινά έστω, δεν έθεσαν θέμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων. Ήταν άραγε κι αυτό μέρος της συμφωνίας Ελλήνων – Αμερικάνων; Ο στόχος τελικά εν μέρει επετεύχθη, τα πνεύματα ηρεμούν και οι εγγυητές πατούν πόδι στο Αιγαίο.

Τα συντρίμμια του ελικοπτέρου ανασύρθηκαν, αλλά δεν επετράπη ποτέ να φωτογραφηθούν, ούτε να παρουσιαστούν από τα ΜΜΕ. Εστάλησαν μόνο για εξέταση(;), ώστε να διαπιστωθεί ο λόγος πτώσης, ο οποίος τελικά αποδόθηκε επίσημα στην εύκολη λύση, αυτή του ανθρωπίνου λάθους, (vertigo). Στη συνείδηση όλων μας όμως πλανάται η πεποίθηση πως το ελικόπτερο κατερρίφθη από τουρκικά πυρά. Ίσως φαντάζει τρελό για να ‘ναι αληθινό, μα για σκεφτείτε, στο ένα νησί εμείς, στο άλλο οι Τούρκοι, σκοτώνονται οι τρεις δικοί μας στο ελικόπτερο, σώζονται, (προσωρινά όμως) οι Τούρκοι στο άλλο νησί, για να χάσουν τρεις απ’ αυτούς στη συνέχεια τη ζωή τους, ο πρώτος σε τροχαίο, ο δεύτερος από πυρά εξτρεμιστή στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης και ο τρίτος απλά αγνοείται, πολύ πιθανόν όμως να τον έχουν «πεθάνει» κι αυτόν! Για τους δύο πρώτους θυμάμαι πως έσπευσαν τα τουρκικά ΜΜΕ να παρουσιάσουν το γεγονός με κάθε λεπτομέρεια. Ήθελαν μήπως να μας δείξουν πως και η άλλη πλευρά πλήρωσε παρόμοιο τίμημα; Μην ξεχνάτε πως η απώλεια είναι η καλύτερη προειδοποίηση!

Δοκ-ΙΜΙΑ

Πολλά γράφτηκαν στις εφημερίδες, πολλές ώρες εκπομπών στις τηλεοράσεις, όλοι έσπευσαν να αναλύσουν το θέμα απ’ άκρη σ’ άκρη. Άπαντες οι μεγαλοδημοσιογράφοι αφιέρωναν ξανά και ξανά τηλεοπτικό χρόνο φιλοξενούντες κάθε ειδικό για να μας πουν τι; Απαντήσεις ουσίας όμως δεν πήραμε ποτέ. Μας μετέδωσαν την πεποίθηση πως επρόκειτο για μια ακόμη συνηθισμένη διεκδίκηση του κακού μας γείτονα, αυτή τη φορά όμως λίγο πιο έντονη. Τελικά το μόνο που καταφέραμε ως χώρα ήταν να φορτωθούμε με μια σειρά νέες διεκδικήσεις της γείτονος, υπό τον όρο αυτή τη φορά «γκρίζες ζώνες».

Αξίζει όμως να αναφερθούμε, σε μερικά συγγράμματα, με σειρά έκδοσης όπως αυτό του ναυάρχου Λυμπέρη, «Πορεία σε ταραγμένες θάλασσες», στο οποίο ο ίδιος υποστηρίζει την άποψη πως η πολιτική ηγεσία δεν τον άφησε εν τέλει να κάνει το καθήκον του, εννοώντας προφανώς τη σύγκρουση, αλλά αφήνει και αιχμές για το καθεστώς που επικρατεί στις σχέσεις ανάμεσα στα επιτελεία του στρατού. Ένα είδος ανταγωνισμού μεταξύ των αρχηγών των όπλων και μια θα έλεγα προσπάθεια υπονόμευσης του έργου του ενός από τον άλλον. Δείχνει πως ούτε και υπό την απειλή πολέμου δεν είναι δυνατόν να υπάρξει σύμπνοια. Ή μήπως γνώριζαν πως πόλεμος δεν επρόκειτο να γίνει; Αυτό άλλωστε μαρτυρεί και το γεγονός πως τα τουρκικά πολεμικά πλοία είχαν καλυμμένα τα οπλικά τους συστήματα. Όπως και να ‘χει όμως δεν καθίσταται άμοιρος ευθυνών, καθώς αποκλειστικά και μόνον δικό του έργο αποτελούσε η προάσπιση των από τη θάλασσα εθνικών μας συνόρων. Δεν θα επεκταθώ τώρα περισσότερο, μπορεί όμως να αφιερώσω και σ’ αυτόν μια ανάρτηση, καθώς το υλικό γύρω από τις ενέργειές του είναι αρκετά ενδιαφέρον, γιατί αν το κάνω στο τέλος αυτό που θα προκύψει δεν θα είναι θέμα ανάρτησης, αλλά βιβλίο ολόκληρο. Αν μπορούσα πάντως, θα έβαζα αυτόν μαζί με μερικούς ακόμη πολιτικούς στη μοιραία πτήση και όχι τους τρεις αθώους αξιωματικούς μας.

Ο πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στο δικό του απολογητικό κατ’ εμέ βιβλίο, «Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα, 1996-2004» αναφέρει σχετικά με την κρίση πως προσπάθησε να αποφύγει με κάθε τρόπο μια ενδεχόμενη πολεμική αναμέτρηση, καθώς απ’ αυτήν θα βγαίναμε χαμένοι, (και σωστά), επειδή πέραν των όποιων απωλειών, η οικονομία και γενικά η Ελλάδα θα γύριζε πολλά χρόνια πίσω. Δεν αναφέρει πουθενά όμως, αυτό που γνωρίζουμε όλοι, αν δηλαδή είχε ενημερωθεί για τα κοιτάσματα πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή, είτε αυτός είτε ο κύριος Παπανδρέου τον οποίο διαδέχθηκε. Αδυνατώ να πιστέψω πως δεν γνώριζε κάτι, γιατί πρώτον θεωρώ πως είναι πανέξυπνος και δεύτερον φημολογείται πως εκείνο τον καιρό αποτελούσε ενεργό μέλος της τριμερούς επιτροπής, η οποία ήταν σίγουρα ενήμερη. Άρα είτε γνώριζε και αναγκάστηκε με κάποια ανταλλάγματα να συμβιβαστεί, είτε δεν αποτελούσε προτεραιότητα γι’ αυτόν ο ορυκτός μας πλούτος. Το βιβλίο «ΙΜΙΑ» των Έλλις – Ιγνατίου αναφέρει πως «ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Γκλιν Ντέιβς χαρακτήρισε τον Έλληνα Πρωθυπουργό ως σοβαρό ηγέτη που κάνει αυτά που υπόσχεται σε αντίθεση με τον Ανδρέα Παπανδρέου»! τι υποσχέθηκες κύριε Σημίτη και τι υποσχέθηκε ο κύριος Παπανδρέου που προφανώς δεν τήρησε; Μήπως να παραχωρήσετε τα κοιτάσματα πετρελαίου; Ήταν σύμπτωση ότι όλα τα ΜΜΕ λίγο καιρό πριν στράφηκαν εναντίον του Ανδρέα Παπανδρέου, ή μήπως αντίποινα της απιστίας του; Και σεις κύριε Σημίτη τι ανταλλάγματα πήρατε για να τηρήσετε τις υποσχέσεις σας; Μήπως την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ και την Πρωθυπουργία για δύο τετραετίες αντί για μία; Μήπως κάτι ανώτερο απ’ αυτά; Σε καμιά περίπτωση όμως δεν μπορεί να θεωρήσει κανείς πως υποσχεθήκατε να ευχαριστήσετε από το Βήμα της Βουλής τις ΗΠΑ –δήλωση υποταγής- η οποία άφησε «παγωτό» ακόμη και τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και μας εξευτέλισε διεθνώς. Το μόνο θετικό που θυμάμαι να είδαμε εκείνη τη χρονιά από τις ΗΠΑ ήταν η στήριξή τους στη διεκδίκηση από την Αθήνα των Ολυμπιακών αγώνων του 2004. Ήταν κι αυτό μέρος κάποιας συμφωνίας, τι να πω!

Λίγους μήνες πριν, οι δημοσιογράφοι Έλλις και Ιγνατίου εκδίδουν το βιβλίο με τον τίτλο «ΙΜΙΑ», σε μια προσπάθεια να διαφωτίσουν τα γεγονότα μέσα από σειρά μαρτυριών, αλλά και απόρρητων τηλεγραφημάτων μεταξύ ΗΠΑ και της εδώ Πρεσβείας τους. Ομολογώ πως ξεκίνησα να το διαβάζω με ιδιαίτερη προσοχή, αλλά σύντομα μου δημιουργήθηκε η εντύπωση πως προσπαθούσε να μας μπλέξει περισσότερο και πως θα υπήρχαν κι εδώ αναπάντητα σημεία. Όταν ας πούμε στις πρώτες 25 – 30 σελίδες διάβασα τέσσερις φορές πως η κρίση δεν ήταν δημιούργημα των ΗΠΑ και πως αυτοί ήταν που ενδιαφέρθηκαν περισσότερο και απ’ τις δύο πλευρές να επιλύσουν τη διένεξη, επιβεβαιώθηκαν οι πληροφορίες μου για το αντίθετο και κατάλαβα πως δεν έχω να περιμένω κάτι καινούργιο πέραν ίσως από μια ακόμη προσπάθεια να εδραιωθεί στη συνείδησή μας η άποψη του ρόλου των ΗΠΑ ως εγγυήτριας δύναμης στο Αιγαίο. Ο κύριος Ιγνατίου βέβαια αποτελεί έμπιστο πρόσωπο του State Department, και των επιτελών του, καθώς παλαιότερα σ’ αυτόν εμπιστεύθηκε(;) ο Henry Kissinger προς δημοσίευσιν τα «μυστικά αρχεία» του. Αν λοιπόν και τα τωρινά αποτελούν παρόμοιας διαβάθμισης ντοκουμέντα, τότε καταλαβαίνετε την πραγματική τους αξία. Γιατί όμως επέλεξαν αυτήν την περίοδο για την έκδοση του βιβλίου τους; Και γιατί εφημερίδες όπως ο «Κόσμος του Επενδυτή» προσέφερε το Νοέμβριο dvd με δύο -πρόσφατες- εκπομπές του Κώστα Χαρδαβέλλα για το γεγονός; Μας προαναγγέλλουν κάτι ή απλά έτσι έτυχε;

Τσαλ-ΙΜΙΑ

Αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης την περίοδο της κρίσης ήταν ο Μιλτιάδης Έβερτ, ο οποίος με τη σειρά του περίμενε κάποια στιγμή να κυβερνήσει τον τόπο. Σύμφωνα με συζητήσεις σχετικές με έγγραφο, το οποίο φαίνεται πως διέρρευσε ή υπεκλάπη από τις Αμερικανικές υπηρεσίες, ο Κώστας Σημίτης θα κυβερνούσε μια μόνο τετραετία, δηλαδή ως το 2000. Η ύπαρξη λίστας Πρωθυπουργών μου επιβεβαιώθηκε από δύο διαφορετικές πηγές, ωστόσο απ’ ότι γνωρίζω ποτέ δεν βγήκε στην επιφάνεια. Στη συνέχεια θα τον διαδεχόταν ο Έβερτ για άλλη μία, μετά θα είχαμε για δύο τετραετίες το Γιώργο Παπανδρέου και στη συνέχεια άλλες δύο τον Κώστα Καραμανλή. Φαίνεται λοιπόν να υπήρχε από τότε πρόβλεψη κυβερνήσεων για την Ελλάδα μέχρι περίπου το έτος 2020!!! Προφανώς ο Έβερτ δεν το γνώριζε και θεωρούσε πως θα ήταν μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου ο επόμενος Πρωθυπουργός της χώρας, ή τουλάχιστον έτσι του υποσχέθηκαν. Βλέποντας όμως πως οι ΗΠΑ, ακόμη και εν μέσω κρίσης στηρίζουν Σημίτη, έγινε μπαρούτι και εξαπέλυσε μύδρους από το Βήμα της Βουλής κατά των Αμερικανών, κατηγορώντας τους ευθέως πως αυτοί ήταν υπεύθυνοι για την κρίση. Ίσως είναι η μοναδική φορά στη σύγχρονη Ιστορία της χώρας μας, που Έλληνας πολιτικός, αρχηγός κόμματος εξουσίας, μίλησε με τόσο σκληρό τρόπο εναντίον των ΗΠΑ και γι’ αυτό και μόνο του αξίζουν συγχαρητήρια! Ύστερα απ’ αυτό βέβαια ούτε να τον δουν δεν ήθελαν οι Αμερικανοί, ωστόσο φημολογείται πως μέσω του πρεσβευτή τους στην Αθήνα, επεδίωξαν μια ακόμη προσέγγιση για να τον συνετίσουν, αυτή τη φορά μάλιστα στην κατοικία του. Δεν τα κατάφεραν όμως γι’ αυτό και αναγκάστηκαν να προχωρήσουν στο plan B, ενεργοποιώντας τον Κώστα Καραμανλή, ο οποίος ανέλαβε την αρχηγία της ΝΔ το 1997 και έδωσαν δεύτερη τετραετία εξουσίας στο Σημίτη. Επειδή λοιπόν το ΠΑΣΟΚ μέχρι το 2004 θα είχε τρεις συνεχείς διακυβερνήσεις, θα έπρεπε να αναλάβει την εξουσία η ΝΔ. Ο Σημίτης φαίνεται να γνώριζε ότι θα χάσει το 2004, γι’ αυτό πιστεύεται πως παρέδωσε την εξουσία στον Γιώργο Παπανδρέου, λίγο πριν τις εκλογές του ιδίου έτους. Έτσι, αν και αρχικά ο κος Καραμανλής επροορίζετο να κυβερνήσει κάπου το 2012, σύμφωνα πάντα με τη λίστα, ανέλαβε όπως είδαμε καθήκοντα το 2004, «τρώγοντας» ουσιαστικά τον Γιώργο Παπανδρέου. Ως αντάλλαγμα του «παρέδωσε» την εξουσία λιγάκι νωρίτερα και μάλιστα με ιδιαίτερη ικανοποίηση. Για να κυβερνήσεις αυτό τον τόπο Μιλτιάδη μου, πρέπει να είσαι βασιλικότερος του βασιλέως, (ποιο Αμερικανός από τους Αμερικανούς), αν καταλαβαίνεις τι εννοώ.

Συμπεράσματα

Ιστορικά, όποτε στην Τουρκία κυριαρχούσαν οι σοσιαλδημοκράτες, πάντοτε στο Αιγαίο δημιουργούνταν μια «νησιωτική κρίση». Στα Ίμια για παράδειγμα, στην κυβέρνηση συνεργασίας υπό την Τσιλέρ, υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Ντενίζ Μπαϊκάλ, ο Υπουργός Ενέργειας της κυβέρνησης Ετζεβίτ, όταν ξεκίνησε η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974. Σας λέει κάτι αυτό;

Οι Αμερικανοί προτίμησαν να εμπλέξουν και τους δυο μας στην κρίση, γιατί φαίνεται πως τα κοιτάσματα πετρελαίου που τους ενδιαφέρουν επεκτείνονται και σε τουρκικό έδαφος. Από την άλλη, μ’ εμάς μπορούσαν να συνεννοηθούν καλύτερα, ενώ οι Τούρκοι θα αποτελούσαν γι’ αυτούς τον ιδανικότερο μοχλό πίεσης. Δυστυχώς γι’ αυτούς όμως δεν «τους έκατσε», τουλάχιστον τότε, οπότε αναμένουμε να δούμε πώς θα το δρομολογήσουν μελλοντικά.

Ελλάδα και Τουρκία δεν κάθισαν ποτέ να συζητήσουν μόνοι οι δυο τους για διμερή θέματα. Πάντα στο τραπέζι βρισκόντουσαν μεσολαβητές, οι οποίοι κατεύθυναν τη συζήτηση. Κι αυτό γιατί απλούστατα ο ένας γνωρίζει πολύ καλά τον άλλον, άρα δεν μπορεί να πει ψέματα, οπότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να καταλήξουν σε λύσεις, κάτι που προφανώς δεν συμφέρει τους μεγάλους. Οι μοναδικές φορές ίσως είναι η πρόσφατη συνάντηση Παπούλια – Ερτογάν στο Ντουμπάι και η «μυστική» μεταξύ Μητσοτάκη – Οζάλ στη Βιέννη πριν χρόνια, η οποία και οδήγησε σε ναυάγιο. Θα μου πείτε πως με το Μητσοτάκη συνομιλητή δεν χρειάζονται διαμεσολαβητές, αυτός είναι «βασιλικότερος του βασιλέως».

Επίλογος

Όσο και να προσπάθησα, δεν κατάφερα να συμμαζέψω περισσότερο το κείμενο κι έτσι βγήκε αρκετά μεγάλο. Ελπίζω να αντέξατε να το διαβάσετε και να το απολαύσετε μέχρι τέλους. Θα μπορούσα να γράψω πολύ περισσότερα, αλλά το θέμα έχει καλυφθεί με κάθε λεπτομέρεια από όλους όσους ασχολήθηκαν μαζί του, οπότε αν κάποιος θελήσει περεταίρω πληροφορίες μπορεί εύκολα να τις βρει. Έδωσα ιδιαίτερη σημασία στα παρασκήνια, τα οποία πάντοτε μας δίνουν περισσότερα στοιχεία για τους πραγματικούς στόχους αυτών των γεγονότων, τα παρουσίασα και ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του.